Alblasserdam – Duitse bommenwerpers hebben vanmorgen en vanmiddag stellingen rondom de Brug over de Noord en het vlakbij gelegen plaatsje Alblasserdam gebombardeerd. Bij het bombardement zijn tientallen mensen omgekomen en bijna tweehonderd huizen verwoest. Het Duitse leger wist aanvankelijk helemaal niets af van het bestaan van de Brug over de Noord

Tot vier maal toe werd Alblasserdam bestookt: om 10:00 uur, 12:40 uur, 14:00 en 14:10 uur. Er woeden meerdere branden in het dorp. De ravage is enorm.

Lichte divisie

Het doelwit van het Duitse bombardement was een Nederlandse lichte divisie aan de oostkant van de brug, die probeert naar Rotterdam op te stomen. Zowel de Nederlandse als de Duitse legerleiding was niet op de hoogte van het feit dat de brug reeds in gebruik was. De brug stond dan ook niet ingetekend in de stafkaarten van beide legers.

Gisteren, op de dag van het begin van de Duitse invasie, landden meerdere Duitse parachutisten op het eiland van IJsselmonde. Zij kregen de opdracht om te helpen bij het bezetten van de bruggen bij Dordrecht en Rotterdam. Tot hun grote verbazing zagen ze bij Hendrik-Ido-Ambacht de nieuwe brugverbinding over de Noord naar Alblasserdam.

Stafkaart omgeving Alblasserdam (zonder brug over de Noord) uit ca. 1937

Impasse

Toen de eerste Duitse verkenners zich bij de brug hadden gemeld, werd besloten om de brug (het brugwachtershuisje zat aan Alblasserdamse kant) om het brugdek omhoog te doen.

In de loop van de avond verschenen ook de eerste Nederlandse soldaten van de Lichte Divisie te fiets in Alblasserdam. Zij hadden als opdracht om troepen te ondersteunen bij de Waalhaven in Rotterdam.

Meerdere Nederlandse pogingen om met troepen de rivier per schip over te steken mislukte. Ook werd gepoogd om het brugdek te laten zakken, om zo het water over te steken, maar dat mislukte ook, vanwege hevig Duits mitrailleurvuur.

Dit artikel gaat verder onder deze advertentie



Eerste Bommen

De Duitsers antwoorden met een bommenregen. De eerste bommen vielen net ten oosten van de brug. Daarbij werden de wagens van de Lichte Divisie vernietigd.

Drie uur later vielen de bommen van de duikbommenwerpers op het dorpscentrum van Alblasserdam. Ze vielen op de Dam en omgeving. Even later vielen er ook brandbommen op het dorp. In tientallen woningen brak brand uit.

In het centrum braken meerdere branden uit. Alblasserdammers, die een veilig heenkomen hadden gezocht in een schuilkelder, kwamen juist daar om het leven.

Ravage aan de Polderstraat in Alblasserdam na het bombardement

De vliegtuigen kwamen nog twee keer terug, maar richtten zich toen weer vooral op de militaire stellen bij de brug. Toch werden ook mogelijke strategische locaties in het dorp onder vuur genomen. Niet met bommen dit keer, maar met mitrailleurvuur.

Vanuit Alblasserdam is inmiddels een stroom vluchtelingen op gang gekomen. De meeste inwoners hebben hun heil gezocht in het open polderlandschap.

De Nederlandse troepen hebben, ondanks het grove geweld van de Duitsers, de oprit van de Brug over de Noord nog altijd in handen.


Hoe ging het verder?

De troepen van de Lichte Divisie werden niet veel later weggehaald bij de brug en naar Dordrecht gehaald, waar de situatie misschien ook heel erg nijpend was.

Alblasserdam werd, later op de dag, officieel ontruimd. Datzelfde gold voor Kinderdijk. Het zorgde ervoor dat er veel evacuees in de polder terechtkwamen. Niet alleen uit Alblasserdam, maar ook vanuit het oosten van het Rivierenland. Mensen uit de Betuwe, Wageningen en Rhenen vetrokken richting het westen, voor de gevechten tussen de Duitsers en de Nederlanders uit.

Het dodental van het bombardement op Alblasserdam ligt officieel op 28. Er gingen 180 woningen en winkels in vlammen op.

Een van de Nederlandse soldaten die omkwam bij de gevechten om de brug, Johann Jonges, kreeg later postuum de Bronzen Leeuw. Dat is de op-één-na hoogste militaire onderscheiding.

Hij had op de brug vanuit een nauwelijks beschutte positie met zijn mitrailleur de Duitsers onder vuur genomen, zodat zijn strijdmakkers dekking konden zoeken. Jongens overleefde deze moedige daad niet. Hij ligt nu begraven op het ereveld bij de Grebbeberg.

Een paar dagen later werd nog een plaats in de Alblasserwaard bestookt met bommen: Bleskensgraaf.

Bombardement op Bleskensgraaf. Foto: Regionaal Archief Dordrecht. Beeldcollectie Graafstroom

Lees verder: Beslissing Nederlandse leger komt Bleskensgraaf duur te staan

In Alblasserdam staan nu meerdere monumenten die terugdenken aan het bombardement van 11 mei 1940.

Bronnen:

Zuidfront Holland 1940 – Alblasserwaard 1e fase

Alblasserdamnet – Brug bracht op 11 mei 1940 oorlog naar Alblasserdam