GORINCHEM – In Gorinchem-Oost, Dalem en Boven-Hardinxveld is een ware exodus ontstaan van mensen die – vaak met het nodige huisraad – een veilig en droog heenkomen zoeken. Morgen moeten beide plaatsen ontruimd zijn.

Gisteren kregen de mensen in Gorinchem-Oost te horen dat het gebied morgen ontruimd moet zijn.

Lees verder: Hoog water leidt ook tot ontruiming Gorinchem-Oost en Dalem

In vrijwel alle straten staan vrachtwagens, verhuisbusjes en aanhangers kris kras door elkaar. Tal van mensen zijn ingevlogen om te helpen bij de plotselinge verhuizing. Geen enkel handje blijft onbenut.

Mensen pakken spullen in voor de evacuatie. Foto: Regionaal Archief Gorinchem

“Ik ben wel bang”, zegt een van bewoners in het ‘rampgebied’ tegen een verslaggever van Radio Rijnmond. “Als je iedereen zo de boel ziet inpakken, dan wordt je er wel bang van.”

Verderop in de straat discussiëren een man en een vrouw of een bepaald kastje wel of niet mee moet. “Het moet wel eerst uitgepakt worden, want er zit glaswerk in”, zegt de vrouw.

‘Hulptroepen’ bij de ontruiming van Gorinchem. Op de achtergrond is te zien hoe hoog het water staat. Foto: Regionaal Archief Gorinchem

Verkeerschaos

In de loop van de middag ontstond er een verkeerschaos met allerlei busjes, wagens en vrachtwagens die probeerden de stad uit te komen. De gemeente had al bepaalde wegen afgesloten, om te voorkomen dat de chaos nog groter werd, maar die maatregelen lijken niet heel erg te helpen.

Een deel van de evacués blijft behoorlijk in de buurt. Veel mensen hebben een onderkomen gevonden in het westelijk deel van Gorinchem.

Drukte op de Newtonweg in Gorinchem, tijdens de evacuatie. Foto: Regionaal Archief Gorinchem

Boven-Hardinxveld

Ook in Boven-Hardinxveld hebben de mensen te horen gekregen dat ze moeten vertrekken. Het dorp ligt in een polder tussen het Kanaal van Steenenhoek en de Merwede. En vooral de dijk bij het Kanaal van Steenenhoek is zwak. Er zouden zelfs al scheuren gezien zijn. Op meerdere plekken zijn de dijken al versterkt met zandzakken.

Mocht de dijk doorbreken, dan is er geen enkele mogelijkheid om de 4.500 inwoners van Boven-Hardinxveld op tijd weg te krijgen. En dus besloot de burgemeester Van Wouwe van Hardinxveld-Giessendam, die halsoverkop was teruggekeerd van een vakantie in Oostenrijk, om dit gebied te ontruimen.

De Mobiele Eenheid houdt een oogje in het zeil aan het uiteinde van de Rembrandtstraat in Hardinxveld-Giessendam. Foto: W. van der Pijl

Dat besluit wordt de burgemeester niet geheel in dank afgenomen. Veel inwoners van het lager gelegen Boven-Hardinxveld, hadden al hun intrek genomen bij bekenden, bijvoorbeeld in dijkwoningen, omdat die ‘honderd procent zeker droog zouden blijven’.  En nu moeten ze alsnog weg.

Deze mensen krijgen daarom van de burgemeester 24 uur extra de tijd om hun spullen te pakken, maar wel op eigen risico.

Toch is niet iedereen is van plan te vertrekken.

“We zitten met z’n achttienen in huis. De ME moet ons daar één voor één komen wegslepen.”

(bewoner Boven-Hardinxveld, Het Parool, 02-02-1995)

Zeker morgenavond wordt het spannend, omdat er dan een springtij verwacht wordt met een bijbehorend waterpeil van 6 meter boven NAP. Normaliter ligt het peil in de rivier op een halve meter boven NAP.



Hoe ging het verder?

De Mobiele Eenheid moest weldegelijk een paar keer in actie komen, omdat niet iedereen van plan was om weg te gaan.

Een dag na de verplichte evacuatie kon de vlag al voorzichtig uit. Het zag er naar uit dat de dijken het zouden houden.  Maar daarmee is het gevaar nog niet geweken. De dijken zijn doorweekt en kunnen alsnog bezwijken.

Een kleine week nadat de ontruiming was begonnen mogen de mensen weer naar huis (06 februari).

Bewoners van Boven-Hardinxveld worden welkom geheten na de evacuatie. Foto: W. van der Pijl

Politiek Den Haag is wel wakker geschud door de problematiek. Binnen een jaar worden de eerste dijken versterkt, onder meer bij Gorinchem. Ook komt er geld vrij voor het project ‘Ruimte voor de Rivier’, waarbij gebieden werden aangewezen die onder water mochten lopen, als het waterpeil opnieuw zeer hoog kwam. Dat project is eind 2018 afgerond.

Bronnen:

RTV Rijnmond – Vergeten Verhalen – De Ramp die geen ramp was

Het Parool – 02-02-1995 – Als de ME niet helpt, dan de dorpsdokter

De evacuatie van Boven-Hardinxveld – Ewoud Klop

Radio Rijnmond – 30-01-1995 – 02-02-1995 – Diverse nieuwsuitzendingen

Een terugblik van Radio Rijnmond op de ontruiming (uit 2015)

Auteur: Dave Datema

Gepubliceerd op: 30-01-2020

Verhaalnummer: 140