LEIDEN – De kerktoren van de Pieterskerk in Leiden is ingestort. Dat gebeurde in de nacht van maandag op dinsdag. Doordat het in de nacht gebeurd raakte niemand gewond. De oorzaak van de instorting is niet duidelijk.
Van de kerktoren is niet veel meer over. Een deel van de muur staat nog overeind, maar de klok die bovenin de 70 tot 100 meter hoge toren hing, ligt aan stukken.
Gewaarschuwd
De instorting komt niet helemaal als een verrassing. Tijdens de mis vorige week zondag kwamen al grote stukken steen tijdens de dienst naar beneden zetten. Desalniettemin ging de dienst gewoon door.
Dit weekend verliep de dienst zonder noemenswaardige problemen. Gisteravond ging de pastoor gewoon slapen, om vervolgens wakker te worden van een oorverdovend lawaai. Balken van de toren lagen plots naast zijn bed.
Koning van de Zee
De toren van de grootste kerk van Leiden staat bekend als ‘Koning van de Zee’, omdat schippers bij Katwijk bij goed weer de kerktoren als navigatiepunt konden gebruiken.
De kerk wordt al sinds 1390 verbouwd en de toren werd een paar jaar later gebouwd. De afgelopen jaren zijn ook andere delen van de kerk aangepast.
Dit artikel gaat verder onder deze advertentie
Stad zonder kerktoren
Leiden moet het voorlopig doen zonder opvallende kerktoren. De toren van de Pieterskerk is ingestort en de andere grote kerk van Leiden, de Sint Pancraskerk op het Hoge Land, heeft een klokkentoren die niet boven de rest van de kerk uitkomt. Er steekt wel een heel klein torentje boven de kerk uit, maar die valt nauwelijks op.
Er waren wel plannen om de Sint Pancraskerk een grote kerktoren te geven, maar geldgebrek door inflatie en de teloorgang van de lakenhandel speelden de bouw parten.
Toekomstplannen
Het is daarom onduidelijk wat er met de kerktoren gaat gebeuren. De kans is groot dat ook het huidige kerkbestuur te maken gaat krijgen met geldgebrek. Bovendien is de verbouwing van de kerk nog steeds niet afgerond.
Hoe ging het verder?
De bouw van de kerk was pas in 1565 afgerond. De laatste resten van de kerktoren (de sloop van de oostmuur) werden in 1540 pas verwijderd. De kerktoren kwam nooit meer terug.
De instorting van de kerktoren zorgde ervoor dat de plannen voor de verbouwing werden aangepast. Het schip werd verlengd tot aan de huidige westgevel, de plek waar de toren had gestaan. Delen van de ingestortte kerktoren werden opnieuw gebruikt in de verbouwing.
De restanten van de klokken werden omgesmolten tot een grote klok met een diameter van 1,81 meter: de Sint Salvatorklok.
Op het Pieterskerkhof werd een klokkenstoel neergezet, een houten stellage met meerdere klokken. De Kloksteeg is daar nog steeds naar vernoemd. De klokkenstoel verdween in 1745, omdat het in slechte staat was. De klok werd omgesmolten. Met de opbrengst werd de kerk gerepareerd.
Bronnen:
Tagrijn – En toen stortte de toren in
De Leidse Canon – Twee kerken zonder toren
Groepswijs – Waarom heet de Kloksteeg in Leiden de Kloksteeg
Wikipedia – Pieterskerk (Leiden)
Tekst: Dave Datema mmv Allard Schellens
Gepubliceerd op: 01 oktober 2017
Verhaalnummer: 42
