Skip navigation

Category Archives: Dordrecht

Dikke rookwolken over de regio na brand bij Chemie Pack in Moerdijk

DORDRECHT – Dikke rookwolken trekken over een deel van de regio na de brand die sinds vanmiddag woedt bij het bedrijf Chemie Pack in Moerdijk.

In delen van de Hoeksche Waard en het Eiland van Dordrecht moeten mensen binnen blijven en ramen en deuren sluiten. In plaatsen als Willemsdorp (zuidpunt van het Eiland van Dordrecht), Strijen, Mookhoek, Strijensas en Moerdijk was het luchtalarm ook te horen.

  • Chemiepack, Bron: Onderzoeksraad voor Veiligheid

De A16, A17 en de N3 zijn afgesloten in zuidelijke richting. Daardoor hebben de hulpdiensten alle ruimte. Eerder waren er lange kijkersfiles ontstaan op de snelwegen rondom Moerdijk.

Op het terrein van Chemie Pack aan de Vlasweg staan chemische stoffen opgeslagen. Er worden in onze regio nog geen gevaarlijke concentraties van chemische stoffen in de lucht gemeten, laat de veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid weten. Rondom Chemie Pack zelf zou dat wel het geval zijn.

Inmiddels is de brandweer bezig om het vuur te bestrijden met schuim, in plaats van water. Dat kan ervoor zorgen dat de rook lager komt te hangen, meldt de brandweer. Mensen in Moerdijk en het zuiden van Zuid-Holland Zuid zijn daarvoor gewaarschuwd.

Dikke rookwolken

Het vuur bij het bedrijf ontstond iets voor half drie vanmiddag. De oorzaak is nog onbekend. Toen de eerste brandweerwagens ter plaatse kwamen was er al een dikke rookwolk zichtbaar boven het bedrijventerrein.

Rond half vijf trokken de eerste dikke wolken over Dordrecht heen. Volgens het KNMI zal de wolk in de richting van Amsterdam en IJmuiden drijven. De rookwolk is te zien op satellietbeelden.

Vanwege de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen op het terrein heeft de brandweer de inzet werd vrij snel opgeschaald. Volgens de brandweer staan tien tanks op het terrein van ruim 23-duizend liter. Wat erin zit is niet duidelijk.

Ook vanuit Dordrecht en Rotterdam zijn brandweerwagens ingezet. Ook Defensie en Shell hebben speciaal blusmaterieel naar Moerdijk gestuurd. Een bedrijfsbrandweer heeft Chemie Pack niet.

Volgens ooggetuigen zijn al urenlang vlammen van tientallen meters hoog te zien. Ook zijn er explosies op het terrein. Eens in de zoveel tijd laait het vuur weer even op.

Omgeving

Drie naastgelegen bedrijven zijn ontruimd. De brandweer is met meer dan 150 man bezig om het vuur te bestrijden. Het vuur is overgeslagen naar de buren van Wärtsilä, dat scheepsonderdelen, maakt. Ook dat bedrijf lijkt niet meer te redden.

Ook het naastgelegen Afvalstoffen Terminal Moerdijk (ATM) is ontruimd. Volgens een woordvoerder van de hulpdiensten liggen op dat terrein ook gevaarlijke stoffen.

De rook van de brand trekt naar het noorden, richting het Eiland van Dordrecht en de Hoeksche Waard. In Strijen, Strijensas, Mookhoek en het zuidelijkste puntje van Dordrecht zijn de sirenes in werking gesteld. Ook is een SMS-alert verstuurd.

Dit artikel gaat verder onder deze advertentie

Overleg

De brand zorgde ervoor dat er op het hoogste niveau wordt samengewerkt. Het ministerie van Veiligheid heeft de hoogste alarmfase afgekondigd.

In Rotterdam wordt de brand in de gaten gehouden in het World Port Centre. Daar zitten leidinggevenden van de politie, brandweer en de milieudienst DCMR. In Dordrecht zitten de leidinggevenden in de kazerne aan het Oranjepark.

Hoe ging het verder?

Er is een hoop niet goed gegaan bij de brand bij Chemie Pack. Voor een buitenstaander is het onbegrijpelijk hoe het vuur is ontstaan.

Een vastgevroren pomp werd met een gasbrander ontdooid, met allerlei brandbare stoffen in de buurt.

Het bedrijf nam het wel vaker niet zo nauw met de veiligheidseisen. Daarom werd de directie van Chemie Pack aangeklaagd en niet zozeer de man die het vuur heeft veroorzaakt.

In hoger beroep worden de mannen veroordeeld tot taakstraffen en een boete van 730.000 euro. Het bedrijf is dan inmiddels al failliet.

De schade is enorm. Die wordt geschat op 71 miljoen euro. Die kosten komen grotendeels op het bordje van de belastingbetaler terecht. Chemie Pack zelf betaalde 4,2 miljoen.

Een groot deel van de kosten zit in het opruimen van de milieuvervuiling. Doordat aanvankelijk bluswater is gebruikt, kwamen veel giftige stoffen in het oppervlaktewater terecht.

In de dagen na de brand kwamen er roetdeeltjes neer in de Hoeksche Waard. Bewoners kregen het advies om groenten uit de eigen tuin voorlopig niet te eten.

Er zaten gevaarlijke stoffen in de roetdeeltjes, maar die concentraties waren heel laag, concludeerde het RIVM later.

Het vee in een straal van 10 kilometer rondom de brand moest ruim een maand binnen blijven.

Bronnen:

BN de Stem – 05-01-2011 – Liveblog Brand Chemie Pack

BN de Stem – 05-01-2016 – Vijf jaar na brand Chemie-Pack Moerdijk: dossier nog lang niet gesloten

Omroep Brabant – 22-04-2016 – Boete van 730.000 euro en taakstraffen voor leiding Chemie Pack na brand in Moerdijk

Wikipedia – Brand Moerdijk 5 januari 2011

Onderzoeksraad voor Veiligheid – Rapport Brand Chemiepack

Tekst: Dave Datema

Gepubliceerd op: 05-01-2018

Verhaalnummer: 54

Eredivisiewedstrijd Dordrecht’90-PSV gestaakt na bommelding

DORDRECHT – De eredivisiewedstrijd tussen Dordrecht’90 en PSV is vanmiddag gestaakt vanwege een valse bommelding. De politie en het clubbestuur hadden na onderling overleg besloten om geen risico te nemen en de wedstrijd te staken. Voorzitter Cees den Braven: “Een dieptepunt voor Dordrecht’90, maar ik heb geen spijt van onze beslissing.”

De hekkensluiter stond tegen PSV met 0-1 achter (doelpunt Vanenburg), toen beide ploegen halverwege de kleedkamers opzochten. Tijdens de rust kwamen toen bij de politie twee telefoontjes binnen. “De juiste tekst weet ik niet exact, maar in accentloos Nederlands werd gezegd dat er over 35 minuten twee bommen in het stadion van Dordrecht’90 zouden ontploffen.”, zei hoofdinspecteur Harry Meijer van de Dordtse politie.

Burgemeester Noorland, die ondertussen ook naar de Krommedijk was gekomen, verklaarde dat er sprake was van een ‘serieuze dreiging’.

Na overleg tussen clubbestuur en de politie is besloten om het stadion te ontruimen. Een deel van het publiek kon eerst nog lachen om de oproep om het stadion rustig te verlaten. Maar dat maakte plaats voor mokkend in beweging komen, toen werd omgeroepen dat er ‘vandaag echt niet meer gevoetbald zou worden’.

Voorzitter Cees den Braven maakte een geslagen indruk. “Deze ellende kan er ook nog allemaal bij”, zei de preses van de hekkensluiter van de Eredivisie. “In overleg met onze jurist hebben we besloten om de wedstrijd te staken. Je kan ook niets doen, maar als het mis gaat zijn wij de klos. Ik heb geen spijt van onze beslissing.”

PSV, dat met Feyenoord vol in strijd is verwikkeld om het landskampioenschap, was allerminst blij met het besluit om de wedstrijd te staken. “Met dit besluit is het einde zoek”, zei PSV-voorzitter Jacques Ruts. “We kunnen moeilijk elke wedstrijd na één dreigement afblazen.” Op dat moment liep doelpuntenmaker Gerald Vanenburg omgekleed en al achter hem richting de spelersbus.

Dit artikel gaat verder onder deze advertentie

Toen kort na vier uur (het gemelde tijdstip)  er nog steeds geen bom was ontploft, begon de politie met een grote zoekactie in het stadion. Er werd uiteindelijk niets gevonden. “Achteraf blijkt het een geintje van een mafketel te zijn, maar wel een rotgeintje”, zei inspecteur Meijer.

De politie is op zoek naar de man achter de valse melding, maar heeft nog niemand aangehouden. De KNVB gaat nu op zoek naar een datum waarin (hoogstwaarschijnlijk alleen) de tweede helft wordt uitgespeeld. Gezien het drukke speelschema van PSV, wordt dat geen gemakkelijke klus.

Dordrecht’90 – PSV 0-1 (gestaakt in de rust)

Scoreverloop: 0-1 Gerald Vanenburg

Opstelling Dordrecht’90: De Jongh; Atmodikoro, Fortuin, Wilsterman, Slagboom; Fok, van de Merwe, Simons; Breetveld, Wouden, Langenhuysen

PSV: De Ron; van Aerle, Popescu, van der Gaag, Numan; Koeman, Klomp, Linskens; Vanenburg, Romario, Kalusha

Scheidsrechter: Schuurmans

Toeschouwers: 4000

Hoe ging het verder?

Het werd nog vreemder. De wedstrijd werd op 19 mei, op een woensdagavond, uitgespeeld. Na ruim tien minuten staat Dordrecht’90 na doelpunten van Romeo Wouden en Pascal Langenhuysen met 2-1 voor. In het laatste kwartier voorkomt Mitchell van der Gaag een Eindhovense afgang in Dordrecht.

Maar het onverwachte puntverlies komt hard aan in Eindhoven. Een week later wordt met 1-0 verloren van Vitesse. Vervolgens gaat Feyenoord de Brabanders voorbij op de ranglijst, om de koppositie niet meer uit handen te geven.

Het puntje van Dordrecht’90 was niet genoeg om degradatie naar de Eerste Divisie te voorkomen. Wie er nou achter het telefoontje naar de politie zat is nooit opgehelderd.

Dat een wedstrijd gestaakt werd in het Nederlands betaald voetbal vanwege een bommelding was overigens geen unicum. In 1988 werd al een keer een wedstrijd van Den Haag gestaakt na 17 minuten na een bommelding.

Bronnen:

FC Dordrecht – Noodgedwongen tweeluik met psv in seizoen 1992-1993

Telegraaf – 03-05-1993 – Noodtoestand aan de Krommedijk

NRC Handelsblad – 03-05-1993 – ‘Van de honderd bommeldingen zijn er 99 vals’

Volkskrant – 03-05-1993 – ‘Stel je voor dat er wél een bom afgaat’

Studio Sport – 02-05-1993

Auteur: Dave Datema

Gepubliceerd op: 02 mei 2018

Verhaalnummer: 76

Advocaat (SVV Dordrecht’90) is er klaar mee na zoveelste botsing met voorzitter

DORDRECHT – Een dag voordat het Eredivisieseizoen begint, is trainer/coach Dick Advocaat opgestapt bij fusieclub SVV/Dordrecht’90. Advocaat en voorzitter Kees den Braven verschilden teveel van inzicht over het te voeren beleid.

Advocaat (43) wilde niet teveel zeggen over het conflict met de excentrieke voorzitter.

“De voorzitter heeft gedachten over hoe de club moet draaien. Ik heb die ook. Omdat onze ideeën nogal uit elkaar liepen, hebben wij besloten er een eind aan te maken”

(NRC Handelsblad – 21-08-1991)

Volgens De Telegraaf botsten Advocaat en Den Braven meerdere keren met elkaar over het te voeren beleid.

“Mijn uitgangspunt is, dat alles binnen en rond de spelersgroep functioneert. Naar mijn inzichten, omdat als er iets misgaat, alleen ik daarvoor verantwoordelijk gesteld kan worden. Zo was ik ook bij mijn vroegere clubs Haarlem en SVV gewend te werken, omdat het de enige manier is om als hoofdcoach goed uit de verf te komen. Helaas dacht Den Braven daar anders over en daaruit heb ik mijn conclusies getrokken.”

(Telegraaf, 21-08-1991)

Volgens Trouw zou Advocaat vorige week zijn ontploft, toen hij hoorde dat Michel Langerak voor een half jaar verhuurd zou worden aan VVV. Langerak was volgens Advocaat de enige kopspecialist uit de selectie.

Advocaat zou ook woest geworden zijn om het briefje van Den Braven dat alle spelers hadden gekregen dat ze het dit seizoen moesten doen op twee paar schoenen. Volgens de trainer waren er zeker vier nodig. Die moesten de spelers dan maar uit eigen zak betalen.

Ook eiste Den Braven dat de training deze week een uur later zou beginnen, omdat één speler, Romeo Wouden, niet eerder vrij kreeg van zijn andere werkgever. Die werkgever was Den Braven zelf; Wouden werkte parttime bij Den Braven in Oosterhout.

Doelman Joop Hiele en Peter Barendse, die ook al met Advocaat samenwerkten bij SVV, probeerden de trainer nog over te halen om in Dordrecht te blijven, tijdens een bezoek aan Voorburg, maar die poging leverde niets op.

Advocaat, die de functie als coach combineerde met de functie van assistent-bondscoach van Rinus Michels, was twee jaar trainer bij SVV. Aan het eind van vorig seizoen fuseerde de club uit Schiedam met Dordrecht’90, nadat gesprekken met Feyenoord op niets uitliepen. Advocaat was bij een fusie met Feyenoord assistent geworden van Hans Dorjee.

Selectie SVV Dordrecht’90 voorafgaand aan het seizoen 1991/1992. Foto: Archief FC Dordrecht

Fusie

Na de bekendmaking van de fusie, aan het einde van vorig seizoen, brak er rondom de twee clubs een roerige periode aan. De clubs zouden volledig samengevoegd worden, met Dordrecht als speelstad. Het sportpark Harga van SVV was eerder al afgekeurd voor Eredivisievoetbal.

Maar door het samenvoegen van de clubs ontstond al vrij snel strubbelingen. Aanvankelijk liet de voormalige SVV-eigenaar nog weten dat de nieuwe club voor Europees voetbal ging, maar die ambities werden snel fors naar beneden bijgesteld.

Zo zat de club door de samenvoeging met een selectie van 39 (!) contractspelers. Voor de eerste training (toen waren er nog 25 spelers over) waren zelfs twee kleedkamers nodig.

Een deel van de selectie, met vooral spelers die met Dordrecht’90 het seizoen ervoor in de Eerste Divisie uitkwamen, was er geen plek meer bij de selectie kregen ze te horen. Ze mochten ‘voor een vriendenprijsje’ vertrekken, liet voorzitter Kees den Braven weten.

Maar het waren juist de betere spelers van SVV, zoals Marcel van der Net, Jos Luhukay en Piet Keur die vertrokken.

Ook Advocaat kwam in de knel te zitten. Waar er twee clubs zijn, zijn er ook twee trainers. Den Braven moest een keuze maken tussen Hans Verèl en Dick Advocaat. Er werd gekozen voor Advocaat en Verèl werd technisch directeur. En daar was Verèl niet blij mee.

(Dit artikel gaat verder onder deze advertentie)

Donkere wolken

Ook financieel ging het al meteen niet voor de wind. Door de extreem brede selectie had de club een gat in de begroting van één miljoen gulden op een totaal van 4,5 miljoen. Het bedrijf van Den Braven heeft zich voor de komende vier jaren garant gesteld om verliezen op te vangen.

Toch werd de ambitie een paar weken geleden duidelijk naar beneden bijgesteld. Advocaat was ook al vrij duidelijk. “Voor een hoge klassering is mijn selectie te jong”, zei hij begin deze maand in Het Parool. “Handhaving is mijn belangrijkste doelstelling.”

Wie er morgen op de bank zit bij de fusieclub is nog niet duidelijk. Assistent Peter van Velzen zou zich solidair hebben verklaard met de trainer en heeft nog geen ‘ja’ gezegd tegen het verzoek van Den Braven om voorlopig de honneurs waar te nemen. Mogelijk moet Den Braven terugvallen op Verèl, maar die zou door een deel van de groep niet gepruimd worden.

Hoe ging het verder?

SVV/Dordrecht’90 verloor de seizoensouverture met 1-0. De enige treffer van de wedstrijd viel een kwartier voor tijd. Van Velzen zat toch op de bank.

In de week erna won de fusieclub met 6-1 (!) van VVV (met Langerak). Daarbij moet wel gezegd worden dat de Limburgers ruim tachtig minuten met een man minder speelden.

In september nam Hans Verèl het over, tot woede van de spelersgroep, nadat Van Velzen zich had ziek gemeld na een gesprek met het bestuur. Van Velzen had om een afvloeiingsregeling gevraagd, maar die kwam er niet.

Ondanks alles eindigde SVV/Dordrecht’90 op plek 15, de beste plek in de clubgeschiedenis van Dordrecht’90.

In het seizoen dat daarop volgde was Han Berger de trainer aan de Krommedijk. De ploeg speelt zelfs een vorm van Europees Voetbal (daarmee was min of meer de belofte van Van Dijk toch ingelost): Intertoto.

In de eredivisie degradeert SVV/Dordrecht’90. Daarna verliep de verbintenis die John van Dijk had afgesloten en verdween ook de naam SVV uit de clubnaam. Dordrecht’90 keerde in 1994 terug op het hoogste niveau, maar werd daar weer laatste.

Met Advocaat liep het verder prima af. Hij volgde Rinus Michels na het EK van 1992 op als bondscoach, ruim een jaar na zijn vertrek uit Dordrecht. Op het WK 1994 in de Verenigde Staten haalde Oranje de kwartfinale. Daarin werd het uitgeschakeld door Brazilië.

Daarna volgde een hele waslijst aan clubs en nationale elftallen. Ten tijde van het verschijnen van dit artikel is Advocaat net aan de slag gegaan bij Feyenoord.

Cees den Braven (rechts) met Hans Kraay jr. Foto: Archief FC Dordrecht

Kees den Braven bleef nog een paar jaar aan Dordrecht’90 gebonden als voorzitter. Hij wordt door een deel van de aanhang van de club nog altijd op handen gedragen. Hij werd opgevolgd door de flamboyante oud-scheidsrechter Frans Derks.

Limburgsch Dagblad – 24-06-1991 – SVV/Dordrecht’90 wil Europa in

NRC Handelsblad – 01-07-1991 – Dordrecht: Verèl of Advocaat

Telegraaf – 15-07-1991 – SVV/Dordrecht’90

NRC Handelsblad – 16-07-1991 – Avontuur SVV Dordrecht’90 begint niet echt opgewekt

De Telegraaf – 01-08-1991 – Handhaving doel in Dordrecht

Het Parool – 01-08-1991 – Wankel begin SVV/Dordrecht’90

NRC Handelsblad – 21-08-1991 – SVV/Dordrecht’90 breekt met coach Dick Advocaat

Het Parool – 21-08-1991 – Advocaat stapt op na conflict

De Telegraaf – 21-08-1991 – Dick Advocaat staptop bij SVV-Dordrecht

TROUW – 22-08-1991 – In het profvoetbal spreekt men Den Braven nog wel eens tegen

NRC Handelsblad – 05-09-1991 – Leiding SVV Dordrecht’90 is doof voor reactie spelers

Wikipedia – SVV Dordrecht’90

Wikipedia – FC Dordrecht

Auteur: Dave Datema

Gepubliceerd op: 01-11-2019

Verhaalnummer: 144

Verwarde man slaat toe in Dordrechts Museum; 10 schilderijen vernield

DORDRECHT – Een verwarde 61-jarige man uit Papendrecht met rechts-extremistische ideeën heeft vanmorgen met een mes tien schilderijen in het Dordrechts Museum bewerkt. Hoe groot de schade is aan de schilderijen is nog niet duidelijk, maar die loopt zeker in de miljoenen.

Het drama voltrok zich in enkele minuten. De man kreeg eerst bijna ruzie bij de kassa, omdat hij een korting wilde op de toegangsprijs. Nadat hij het volle bedrag had betaald, liep hij naar de schilderijen. In een van de zalen haalde hij een Stanleymes uit zijn zak. Vervolgens sneed hij enkele kunstwerken aan flarden.

Pas na zijn verwoestende actie kreeg de beveiliging via de camera’s in het museum door dat er iets vreemds aan de hand was. Toen was de 61-jarige man alweer vertrokken. Een medewerkster probeerde de man nog tegen te houden bij de kassa, maar hij wist zich los te rukken. Een paar uur later meldde hij zich bij het politiebureau in Papendrecht.

Museumdirecteur De Groot noemt de gebeurtenissen van vandaag in het NRC Handelsblad een ‘onvoorstelbare ramp’ en ‘een drama dat zijn vergelijk niet kent’. De Groot zegt dat een aanslag op kunstwerken zich op deze schaal in Nederland zich niet eerder heeft voorgedaan. De schilderijen zijn wel verzekerd.

  • Een van de getroffen schilderijen in betere tijden: De Luistervink van Nicolaes Maes

Bekentenis

Bij de politie heeft de 61-jarige Papendrechter een volledige bekentenis afgelegd. Volgens de man was zijn actie ‘een daad van verzet’, na een eerder ontslag. Hij was boos omdat ‘buitenlanders zijn baan hadden ingenomen’.

Volgens de man wordt ‘Nederland verkwanseld aan buitenlanders’ en daarom ‘hebben wij dus ook geen schilderijen nodig’.

De Papendrechter is een bekende van de politie. Hij was drie jaar geleden al een keer opgepakt, toen hij voor tachtig gulden had gestolen uit een supermarkt. Toen wees hij op zijn karige bijstandsuitkering waar hij en zijn vrouw van moeten rondkomen.

De man kreeg een boete van fl. 150,- voor de diefstal, maar die weigerde hij te betalen. Vervolgens werd de politie op zijn huis afgestuurd om hem op te halen. Een heel stel agenten hebben de wild verzettende Papendrechter toen meegenomen naar het politiebureau.

Vrije voeten

De 61-jarige man is vandaag wel weer vrijgelaten. Omdat het gaat om vernieling, waar een maximumstraf van twee jaar op staat, kon de rechter-commissaris niet anders dan de man weer vrijlaten. Hij kreeg wel een verbod om opnieuw in de buurt van een museum te komen.

“Een belachelijke zaak”, liet woordvoerder W. de Paus van het Dordrechts Museum weten aan het Vrije Volk en Trouw. “Het stuit ons tegen de borst dat iemand die zo’n absurde daad pleegt, kort daarop weer op straat loopt zonder dat er sprake is van hechtenis. De kunst is vogelvrij.”

Hoe gecontroleerd gaat worden dat de Papendrechter niet in de buurt van een museum komt is onduidelijk. Meerdere musea, zoals het Vincent van Gogh-museum in Amsterdam, hebben om een foto van de man gevraagd, maar hebben die niet gekregen. Volgens de politie mag dat niet in verband met de privacy van de verdachte.

Dit artikel gaat verder onder deze advertentie

Schade

De schade aan de tien kunstwerken is enorm. Het gaat om tien oude meesters, vooral leerlingen van Rembrandt. Het gaat om vier schilderijen van Nicolaas Maes, waaronder het internationaal bekende werk ‘De Luistervink’. Ook zijn er twee werken van Ferdinand Bol, twee van Jacobus Levecq, één van Albert Cuyp  en één van Jan Victors. De meeste stukken waren uitgeleend aan het Dordtse museum.

Uit sommige werken zijn complete stukken gesneden. Curator Jos Deuss liet aan Het Vrije Volk weten dat hij het nog maar nauwelijks kon bevatten.

“Het was nog veel en veel erger dan ik mij eerst had voorgesteld. In het verleden is het wel vaker gebeurd dat schilderijen opzettelijk werden beschadigd, maar dit is buiten alle proporties.”

(Jos Deuss, Het Vrije Volk, 30-03-1989)

Twee van de werken die zwaarbeschadigd zijn waren onlangs door Deuss gerestaureerd.

Ook zijn collega Leo Marchand is zwaar aangeslagen. “Het gaat om een stuk van mijn carrière, werk van jaren”, zegt hij in Het Vrije Volk. “Ik heb het hier erg moeilijk mee.”

“De doeken hebben een vreselijke oplazer gehad, te vergelijken met iemand die een hartaanval heeft doorstaan.”

(Leo Marchard, Het Vrije Volk, 30-03-1989)

Hoe ernstig het er ook uit moge zien, de schade is herstelbaar volgens beide heren. Maar daar gaat wel heel veel tijd en geld in zitten.

Als geluk bij een ongeluk heeft de Papendrechter een Stanleymes gebruikt. Marchand in Het Vrije Volk: “Daardoor zijn de randen van de rupturen, de scheuren dus eigenlijk, vrij scherp. Het gevolg daarvan is dat er minder verfdeeltjes verloren gaan dan wanneer een botter mes was gebruikt. Wat dat betreft is de ravage, op het eerste gezicht althans, beperkt gebleven.”

Beveiliging

Volgens museumdirecteur De Groot heeft de beveiliging van het museum niet tekort geschoten. Er liep een suppoost rond door de zalen van het museum.

Tegen de Volkskrant zei De Groot dat er altijd wordt gekeken naar de beveiliging.

“Maar dit soort gevallen hou je niet tegen. Het is een museum en dat is een openbaar gebouw en er zijn altijd rustige momenten. Ook nu nog ben ik niet bereid om alles achter perspex weg te zetten, want dan kun je net zo goed diaplaatsjes gaan verkopen en de rest van het museum dichthouden.”

(directeur J. de Groot van het Dordrechts Museum, Volkskrant, 30-03-1989)

Hoe ging het verder?

Het duurde nog een jaar voordat de Papendrechter voor de rechter moest verschijnen. De meeste schilderijen waren toen nog niet gerestaureerd. Alleen het portret van Jacob de Witt was bijna klaar.

De verwachting was dat het toen nog anderhalf jaar zou duren voordat de hele restauratieklus was afgerond. De kosten voor de hele klus lag rond de miljoen gulden en werd grotendeels door de verzekering gedekt. De rest van het geld werd door sponsoren betaald.

Tijdens de rechtszaak bleek dat de Papendrechter eerder ook al had gedreigd om schilderijen in het Rotterdamse museum Boymans van Beuningen te vernielen. Dat had de man in een brief geschreven, die was gestuurd aan het Openbaar Ministerie (OM).

De man uit Papendrecht was zelf niet bij de rechtszaak aanwezig. Hij was boos dat het een jaar lang geduurd had voordat zijn zaak diende. Ook hierbij verwees hij naar allochtonen, die volgens hem ‘altijd binnen korte tijd na hun misdrijf’ voor de rechter stonden. Spijt van zijn handelen had hij absoluut niet, volgens zijn advocaat Peeters.

Dat het zolang geduurd had voordat zijn zaak voor de rechter kwam, was mede de schuld van de man uit Papendrecht. Na zijn aanhouding had de rechter-commissaris bepaald dat hij zich psychiatrisch zou laten onderzoeken, maar dat deed hij niet. Dat moest uiteindelijk dwangmatig worden opgelegd.

Volgens deskundigen was de kans op een herhaling aanwezig. Maar tegelijkertijd zeiden de psychiaters dat een gevangenisstraf geen oplossing zou zijn voor de man.

Die straf kwam er uiteindelijk wel. Justitie eiste twaalf maanden cel (waarvan de helft voorwaardelijk). De rechter kwam uit op zes maanden cel, waarvan de helft voorwaardelijk. Ook moest hij zich laten behandelen bij het RIAGG.

Ondertussen was het Dordrechts Museum bezig om de beveiliging te verscherpen. Een van de maatregelen was kogelvrij glas.

BRONNEN:

Het Vrije Volk – 30-03-1989 – Kunstramp in Dordt museum

NRC HANDELSBLAD – 30-03-1989 – Man vernielt met mes tien oude meesters in Dordrechts museum

DE VOLKSKRANT – 30-03-1989 – Werkloze man zet mes in tien oude meesters

DE TELEGRAAF – 30-03-1989 – Werkloze vernielt met mes 10 oude meesters

HET VRIJE VOLK – 31-03-1989 – ‘Meer geld vrijmaken voor beveiliging van de musea’

TROUW – 31-03-1989 – Kunstvernieler vrij

HET VRIJE VOLK – 08-02-1990 – Vernieler sneller voor de rechter dan schilderijen gerestaureerd

HET VRIJE VOLK – 09-02-1990 – Kunstvernieler bedreigde eerst Boymans

LEEUWARDER COURANT – 23-02-1990 – Cel wegens vernielen van schilderijen

Auteur: Dave Datema

Gepubliceerd op: 28-03-1989

Verhaalnummer: 90

Sinds 162 jaar weer bevers in de Biesbosch

DORDRECHT – De bever is weer terug in Nederland. Minister Braks van Landbouw heeft vanmorgen in alle vroegte zes bevers uitgezet in het Biesboschgebied bij Dordrecht. De laatste bever in ons land overleed in 1826.

Het gaat om een proef van vijf jaar. Het is bedoeling dat er de komende jaren meer bevers in het gebied worden uitgezet.

De dieren zijn gekocht in Oost-Duitsland. Staatsbosbeheer heeft een burcht voor de twee knaagdieren gebouwd. De burcht wordt volledig dichtgemaakt met wilgentakken, zodat de dieren zichzelf een weg naar buiten moeten knagen. Op die manier kunnen ze eerst aan hun nieuwe verblijf wennen.

Volgens boswachter Dirk Feij is de plek van de burcht bewust geheim gehouden.

“Zeker de eerste tijd willen we geen pottekijkers hebben. Die beestjes hebben rust nodig. Ze moeten de kans krijgen op hun gemak een plek voor de winter te zoeken.”

(Boswachter Dirk Feij, Vrije Volk, 22-10-1988)

Volgens Feij is het helemaal niet zeker dat de bevers gebruik zullen maken van de burcht. De kans bestaat dat ze zelf een eigen burcht in elkaar zetten.

  • Boom aangevreten door knaagdieren. Foto: Pixabay

Gevolgen

Een paar jaar geleden begon de discussie over het opnieuw uitzetten van de bevers. Niet iedereen zag de terugkeer van de knagers zitten.

Boeren zijn bang dat de knaagdieren schade zullen aanrichten.

Minister Braks laat weten dat Staatsbosbeheer alle veroorzaakte schade zal vergoeden. De bevers krijgen een zendertje, zodat ingegrepen kan worden, als de dieren zich buiten hun territorium begeven.

Volgens boswachter Dirk Feij is de kans dat een bever schade veroorzaakt vrij klein.

“Hij houdt zich bij voorkeur op in de buurt van water; hij gaat nooit ver het land op”

(Boswachter Feij, Vrije Volk, 22-10-1988)
  • Bever, Foto: Pixabay

Een muskusrattenvanger is mee geweest naar Oost-Duitsland, zodat hij het verschil kan zien tussen een beverburcht en het hol van een muskusrat en hij dus weet waar hij zijn vallen moet uitzetten. Muskusratten worden gevangen omdat ze een grote bedreiging vormen voor de dijken in onze regio.

De kans dat de bevers een dam gaan bouwen is bijzonder klein, volgens Feij. De bevers bouwen alleen een dam in water waar het water één kant uitstroomt. In het krekengebied in de Biesbosch is dat niet het geval.

In Oost-Duitsland leven de bevers in vergelijkbaar gebied. Daar komen geen beverdammen voor.

Dit artikel gaat verder onder deze advertentie

Ruim anderhalve eeuw

De laatste bever in ons land is 162 jaar geleden gedood. Een visser op de IJssel zag het dier aan voor een vis-stelende otter. Hij  pakte een vaarboom en sloeg de bever op zijn kop.

Aan het einde van de achttiende eeuw waren er al nog maar een handvol bevers in ons land over. Het dier was erg gewild vanwege zijn vacht. Ook een speciale stof die de bever afgeeft om zijn territorium af te bakenen was gewild als medicijn. Het middel wordt ook verwerkt in parfums.

De laatste bever in de Biesbsoch leefde zo’n 200 jaar geleden. Dit exemplaar zou zijn doodgeschoten.

Hoe ging het verder?

Eigenlijk was het terugplaatsen van de bevers een groot succes, alhoewel dat in het begin er nog niet op leek. Binnen een jaar waren er kleine bevertjes, alhoewel de moeder al zwanger was, toen ze werd overgebracht naar Nederland.

Maar veel bevers redden het niet in hun nieuwe habitat. Er is niet genoeg voedsel aanwezig, waardoor ze soms kilometers verderop op zoek moeten naar eten.

Na tien jaar zijn er ongeveer honderd bevers in Nederland.

De bekendste bevers in de Dordtse Biesbosch zijn Makker en Moek die huizen in de kunstburcht in de Merwelanden. Mensen kunnen van dichtbij zien hoe de dieren leven. Maar een van de bevers ontsnapt.

Ook Mieneke is in Dordrecht en omgeving een bekende bevernaam. Ook zij zat lange tijd in de kunstbrucht. Deze bever kwam op bijzonder ongelukkige manier om het leven: ze kreeg een boom op haar hoofd, omgeknaagd door een andere bever.

Later worden er ook bevers uitgezet in Flevoland en Limburg. Het gaat nu om honderden exemplaren. In de omgeving van Dordrecht en de Biesbosch gaat het om ‘enkele tientallen’.

Bronnen:

RTV Rijnmond – Vergeten Verhalen: Bevers in de Biesbosch

“Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad”. Rotterdam, 26-10-1988, p. 7

“Bever weer terug”. “Nieuwsblad van het Noorden”. Groningen, 25-10-1988

“De bever komt na 162 jaar weer terug in Nederland”. “Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad”. Rotterdam, 22-10-1988.

“Bever na 163 jaar terug in Nederlandse natuur Biesbosch krijgt bever families voor natuurlijk beheer milieu”. “Nederlands dagblad”. Amersfoort, 26-10-1988

“Historische dag”. “De Telegraaf”. Amsterdam, 29-10-1988

Tekst: Dave Datema

Gepubliceerd op: 01 oktober 2017

Verhaalnummer: 33

Pasgeboren baby in holst van de nacht ontvoerd uit Dordts ziekenhuis

DORDRECHT – Uit het Merwedeziekenhuis in Dordrecht is vannacht een baby ontvoerd. De baby is zes dagen oud en lag op een speciale afdeling met andere pasgeborenen.

Volgens de politie heeft niemand zich gemeld met de mededeling dat het jongetje is ontvoerd. Verder doet de politie geen mededelingen.

Het jongetje werd vannacht meegenomen uit de zogeheten ‘wiegenkamer’. De verdwijning werd rond één uur ontdekt. De baby lag rond middernacht nog in zijn wiegje, maar een uur later was hij spoorloos verdwenen.

Nadat het kindje niet bij de moeder en de vader bleek te zijn, werd de politie ingeschakeld. Die heeft nog een keer het hele complex doorzocht.

Ziekenhuisdirecteur Höppener is geschokt door de ontvoering.

“Als arts leer je omgaan met leven en dood, maar in dit geval sta je machteloos. Een klein kind is het meest weerloze dat er is. Het is ongelooflijk en onwezenlijk. We zijn behoorlijk aangeslagen en erg begaan met de familie”

(directeur Höppener van het Merwedeziekenhuis, Vrije Volk, 25-10-1988)

Terugblik van Radio Rijnmond op de ontvoering

Volgens het ziekenhuispersoneel zijn de ouders de wanhoop nabij. Ook wijkt de vader sinds de ontvoering geen moment meer van de zijde van de moeder, schrijft de Telegraaf.

Uit privacyoverwegingen houdt de politie de identiteit van het jongetje en zijn ouders geheim. Ook het ziekenhuis wil er niets over kwijt. Directeur Höppener zei alleen dat de ouders een jong stel is uit Dordrecht. De ontvoerde baby is het eerste kind van het stel. De moeder ligt nog uit het ziekenhuis, nadat ze afgelopen vrijdag een keizersnede heeft gehad.

Dit artikel gaat verder onder deze advertentie

Beveiliging

Volgens Höppener is er sprake van standaard-beveiliging bij het Merwedeziekenhuis. Er loopt personeel rond en er is ook een nachtportier. “Maar een ziekenhuis is geen gevangenis”, zegt de directeur tegen het Vrije Volk.

Als er op één kamer meerdere moeders liggen, dan worden de baby’s tijdelijk opgevangen in een aparte kraamruimte. Volgens de directeur is de ontvoering een precies werkje geweest, omdat er zelfs in de nacht personeel rondloopt op de afdeling.

Onderzoek

Volgens omwonenden van het ziekenhuis is de politie nog steeds op zoek naar de baby. Daarbij wordt niets aan het toeval overgelaten. Er lopen agenten over het dak. Zelfs vuilniszakken van het ziekenhuis zijn doorzocht.

Er is nu een team met meer dan 20 rechercheurs op de zaak gezet. Ook is er regionale ondersteuning voor de Dordtse politie. Het personeel is verhoord door de politie.

Er zouden aanwijzingen zijn dat er sprake is van een ‘echte ontvoering’, maar wat die aanwijzingen zijn, dat wil de politie niet zeggen.

Hoe ging het verder?

Baby René wordt ondanks zijn jonge leeftijd meteen een bekendheid. Dagenlang wordt het nieuws beheerst door de verdwijning van het jongetje.

Een paar dagen later krijgt de politie een briefje. Daarin wordt 7.500 gulden losgeld geëist. Ook wordt gesuggereerd dat de ontvoerder(s) via het veer Vlissingen-Breskens zijn gevaren. Maar dat blijkt een dwaalspoor te zijn.

Een arts neemt een paar dagen later contact op met de politie. Hij heeft het sterke vermoeden dat een vrouw die met een baby is langsgeweest, helemaal niet de biologische moeder is. Hij denkt dat de vrouw nooit zwanger is geweest. Ook is de vrouw bij geen enkele gynaecoloog bekend.

De vrouw is de 21-jarige Catherine C., een psychiatrisch patiënte die in het ziekenhuis wordt behandeld. Ze kan geen kinderen krijgen, maar haar kinderwens is zo groot, dat ze maandenlang haar kleren opvult, waardoor het lijkt dat ze zwanger is.

Ruim twee weken na de verdwijning doet de politie een inval in het huis van de vrouw aan de Torenstraat. René ligt te slapen in een bedje. De vrouw wordt opgepakt.

De vrouw wordt veroordeeld tot TBS met dwangverpleging. Ze zit inmiddels niet meer vast.

BRONNEN:

RTV Rijnmond – Vergeten Verhalen: De ontvoerde baby René

“Wanhopig”. “De Telegraaf”. Amsterdam, 25-10-1988

“Geen spoor ontvoerde baby Dordtse politie zwijgt over verdwijning van zes dagen oud jongetje uit ziekenhuis”. “Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad”. Rotterdam, 25-10-1988

“NRC Handelsblad”. Rotterdam, 25-10-1988, p. 3

Tekst: Dave Datema

Gepubliceerd op: 01 oktober 2017

Verhaalnummer: 32

‘Het sneeuwt Teflon’ bij Dupont in Dordrecht

DORDRECHT – Bij het Dordtse bedrijf Dupont zijn enkele honderden kilo’s teflonpoeder vrijgekomen. De stof dwarrelde neer in het oostelijk deel van de wijk De Staart. “Mensen dachten dat het sneeuwde”, aldus de voorzitter van de bewonersvereniging in De Volkskrant.

Het is al de derde keer in ruim een jaar tijd dat er een storing was bij DuPont. “Maar in de 25 jaar daarvoor is er nooit iets gebeurd”, zegt een woordvoerder van het bedrijf.

DuPont heeft de bewoners een gratis wasbeurt voor hun auto’s aangeboden. Er werden bij tweehonderd (vieze) auto’s een briefje onder de ruitenwissers gestopt, met daarin de aanbieding. Daar werd vandaag meteen veel gebruik van gemaakt. Bezemwagens hebben de staten schoongemaakt.

Luchtfoto van het fabriekscomplex van Dupont aan de Baanhoekweg. Foto: Regioarchief Dordrecht

De stof die vrijgekomen is teflon, dat gebruikt wordt voor een anti-aanbaklaag. De stof is volgens DuPont niet gevaarlijk. “Je kunt er kilo’s van op”, zegt een woordvoerder van DuPont in De Volkskrant. De stof zit ook verwerkt in hartkleppen. Ook de technische milieudienst Drechtsteden zegt dat er geen gevaar is voor de volksgezondheid.

Enkele jaren geleden kwam De Staart ook al in het nieuws omdat onder een deel van de wijk (De Merwedepolder) een grote hoeveelheid gif werd aangetroffen. Een deel van de wijk is gebouwd op een oude stortplaats.

Hoe ging het verder?

Het vrijkomen van het Teflon bij DuPont werd veroorzaakt door het in werking treden van het beveiligingssysteem.

“In het automatische controlesysteem, dat de druk en temperatuur in dit vat regelt, is een onvolkomenheid opgetreden, waardoor warmte-uitzetting de beveiliging activeerde en een deel van de inhoud krachtig werd uitgestoten”

(Het Vrije Volk op 15 februari)

Het veiligheidssysteem werd nog een keer nagekeken. Daarna mocht de productie herstart worden. De opruimklus was na een paar dagen klaar.

De Merwedepolder gezien vanaf de Merwedecentrale. Foto: Regioarchief Dordrecht

Hoe klein de ophef was, blijkt wel uit het feit dat de meeste kranten het voorval nauwelijks nieuwswaardig vonden. Vaak was het een klein artikeltje dat niet eens op de voorpagina verscheen. Toen enkele jaren geleden roetdeeltjes werden uitgestoten door Shell boven Voorne-Putten, beheerste dat dagenlang de media.

Toch was de optimistische toon van de woordvoerder van DuPont over het voorval niet helemaal terecht. In de maanden na de stof-explosie was het twee keer opnieuw raak. In april werd de fabriek stilgelegd omdat het giftige Viton ontsnapte. Weer drie maanden later kwam er Fluorwaterstof vrij. Daarmee kwam het aantal incidenten op vijf in een periode van twee jaar tijd.

PFOA

De afgelopen jaren liggen DuPont en opvolger Chemours duidelijker meer onder vuur. Dat komt vooral door de uitstoot van PFOA (grondstof voor Teflon) en GenX (de opvolger van PFOA). De stof is giftig en is jarenlang uitgestoten door DuPont. Volgens het RIVM werden omwonenden jarenlang blootgesteld aan te hoge waarden. Toch is er niet meer uitgestoten dan is toegestaan volgens de vergunning, zegt Chemours.

Of mensen ziek van zijn geworden door de uitstoot lijkt voor de hand te liggen op basis vna de RIVM-uitspraken, maar is nog niet aangetoond. In de directe omgeving van Chemours zijn niet meer kankergevallen dan in de rest van het land, is meerdere keren aangetoond.

Wel blijkt dat in de zeer directe omgeving een aantal mensen een hoeveelheid PFOA in hun bloed hebben, die boven de uiterste grens van het RIVM uikomt.

Chemours wijst erop dat het bedrijf in 2018 heeft aangekondigd dat € 75 miljoen euro wordt geïnvesteerd in de Dordtse fabriek, waarmee de uitstoot met 99% wordt verminderd.

Volgens de vergunning van Chemours mag jaarlijks nog maar 148 kilo per jaar worden uitgestoten in de lucht en het water. In de oude vergunning was dat nog 8435 kilogram.

BRONNEN:

Volkskrant – 13-02-1986 – Chemisch bedrijf laat honderden kilo’s teflon ontsnappen

NRC Handelsblad – 12-02-1986 – Honderden kilo’s Teflonpoder op Dordtse Wijk

NRC Handelsblad – 13-02-1986 – Na vervuiling met Teflonpoeder wast Dupont auto’s bewoners

Het Vrije Volk – 15-02-1986 – Poederwolk: storing in controlesysteem

RTV Rijnmond – 23-10-2018 – Chemours wil extra filters plaatsen tegen uitstoot GenX

Auteur: Dave Datema

Gepubliceerd op: 04-08-2019

Verhaalnummer: 107

Johan Cruijff even doodgewoon in Dordtse rechtbank

DORDRECHT – Een bijzondere verschijning vandaag. Johan Cruijff, volgens sommigen de beste voetballer van de wereld, in het getuigenbankje van de rechtbank in Dordrecht. Hij was vandaag een van de hoofdrolspelers in de fraudezaak waar John U. in terecht staat.

Cruijff zou een geldbedrag van rond de vijftigduizend gulden hebben gekregen voor de drie wedstrijden die hij twee jaar geleden speelde voor DS’79. Mogelijk was er sprake van zwart geld. Het bedrag was namelijk afkomstig van hoofdsponsor Frisol, dat verdacht wordt van miljoenenfraude.

Verklaring

Cruijff arriveerde bij het tijdelijke gebouw van de rechtbank aan het Papeterspad in Dordrecht met zijn schoonvader Cor Coster. Hij werd voor het gemak binnengelaten via de zij-ingang. Hij oogde rustig.

Toch bleek tijdens de rechtszaak dat het toch wel een ongewone situatie was. In de rechtspraak, waar geen speciale regels gelden voor wereldberoemde voetballers, ontstond dus een bijzonder gesprek tussen de rechter.

Rechter Frijda: “Uw naam is Cruijff? En uw voorletter?”

Cruijff: “Johan”

Frijda: “Beroep?”

Cruijff: “Voetballer.”

Frijda: “Woonachtig?”

Cruijff: “Momenteel te Vinkeveen”

(De Stem, 01-03-1983)

Cruijff was door de verdediging opgeroepen om als getuige te verschijnen in de Dordtse rechtbank. Uit de verklaring van de topvoetballer moest blijken dat verdachte John U. Cruijff niet had betaald. De rechter legde Cruijff uit dat hij ‘gerust mocht zwijgen, als hij met zijn getuigenis zichzelf zou belasten’.

Antwoorden

Cruijff gaf antwoord op alle vragen, ook als hij die niet had. Hij wist ook niet meer precies hoeveel geld hij had gekregen voor de drie duels met de Schapenkoppen. Het was een bedrag van twee keer tienduizend gulden of één keer tienduizend en een keer vijfduizend.

Verder verklaarde Cruijff dat hij nooit persoonlijk geld heeft ontvangen van Nico de Vries, toen voorzitter van DS’79 en een van de verdachten in de zaak. De Vries overleed eerder deze maand. Wie het geld dan wel gegeven heeft, kon hij zeggen.

John U. blijft erbij dat De Vries weldegelijk het geld overhandigd heeft aan Cruijff en dat het bedrag ook een stuk hoger ligt dan de 15.000 tot 20.000 gulden.

Het geld was volgens Cruijff overhandigd in de Verenigde Staten, zodat hij het niet hoefde te melden bij de Nederlandse belastingdienst.

  • Johan Cruijff verlaat het gerechtsgebouw van Dordrecht. Foto: Marcel Antonisse, Nationaal Archief/Anefo

Andere getuigen

Cruijff was niet de enige sporter die als getuige in de rechtbank verscheen. Oud-DS’79-trainer Jan Rab verklaarde dat hij rondom zijn vertrek bij de club zeker 45.000 gulden had ontvangen. Daarvan stond niets zwart op wit, behalve de belofte dat hij een verklaring moest tekenen waarin hij beloofde dat hij geen aanspraak meer zou doen op bepaalde rechten.

Ook was duidelijk dat Frisol, dat ook in de wielersport actief was, een miljoen gulden had overgemaakt naar de Stichting Ronde van Nederland. Ook had het oliebedrijf bijna twee ton betaald aan de wielertak om topwielrenner Joop Zoetemelk te betalen.

Miljoenenfraude

Oliebedrijf Frisol zou in de afgelopen jaren voor tientallen miljoenen guldens de belastingdienst opgelicht hebben.

Volgens de officier van justitie is bij het bedrijf de afgelopen jaren voor meer dan 30 miljoen gulden op mysterieuze manier verdwenen. Naast Nico de Vries werd ook boekhouder John U. daarvoor verantwoordelijk gehouden.

  • John U. in de arrestantenbus. Foto: Marcel Antonisse, Nationaal Archief/Anefo

John U. zou gehandeld hebben met vreemde valuta. Ook zou er gesjoemeld zijn met olieproducten. Petroleum zou vermengd zijn met superbenzine, om vervolgens als super verkocht te worden (de zogeheten  Middeldorp-truc). Dat leverde Frisol zo’n 12.000 gulden per tankwagen op. Waar dat geld is gebleven is niet duidelijk.

Volgens Frisol-directeur Van der Marel zou John U. in een brief aan De Vries over de fraude hebben gecommuniceerd. Of die brief wordt meegenomen in de bewijslast is nog niet duidelijk. Morgen gaat de zaak verder, maar dan zonder Cruijff.

Hoe ging het verder?

Voor Cruijff was het na deze dag ook helemaal klaar. Hij hoefde verder niets meer te betalen voor de drie wedstrijden met DS’79.

Voor John U. liep het een stuk minder af. Hij moest vier jaar de cel in voor de miljoenenfraude.

Wie nu uiteindelijk het geldbedrag had overhandigd aan Cruijff is nooit duidelijk geworden.

Bronnen:

Staantribune – 24-03-2017 – Cruijff: Amsterdammer, Catalaan én Schapenkop

Reformatorisch Dagblad – 01-03-1983 – Onduidelijk waar Frisol-geld bleef

De Stem – 01-03-1983 – Cruijff mocht scoren van rechter in Frisol-zaak

Het Parool – 01-03-1983 – Komst Cruijff leidt tot opwinding

Auteur: Dave Datema

Gepubliceerd op: 29-08-2019

Verhaalnummer: 126

‘Brand van de Eeuw’ in winkelhart Dordrecht

DORDRECHT – Een felle uitslaande brand heeft vannacht zeker zeven panden verwoest in het centrum van de Dordrecht. Met een uiterste inspanning kon voorkomen worden dat het vuur niet verder is overgeslagen naar andere panden aan de smalle Voorstraat.

De brand is ontstaan bij meubelzaak Buytink, die volledig in vlammen is opgegaan. De lokale brandweer spreekt, vanwege de omvang, nu al over de ‘brand van de eeuw’.  

De rook van de brand was in een groot deel van de regio te zien. Vanuit Zwijndrecht waren zelfs de vlammen waarneembaar.

Bij de brand raakten ook woonhuizen, een schoolgebouw, een bioscoop en meerdere winkels brand- en waterschade op. Vier winkelpanden zijn tot de grond toe afgebrand. Daarvan resteert alleen nog een rokende puinhoop. Het nablussen gaat nog uren duren.

Spuitgasten bestrijden vanuit de Voorstraat een brand in meubelzaak Buytink bij de hoek van de Visstraat; gezien naar de Vriesestraat. Foto: Rini Boon, Regionaal Archief Drechtsteden

Lichterlaaie

De brand ontstond rond zeven uur in de vier aan elkaar liggende panden van meubelhandel Buytink. Het personeel had net een half uur eerder verlaten. Een medewerker die langs het pand liep ontdekte de brand.

Toen de brandweer arriveerde stonden meerdere panden in lichterlaaie. Het vuur was overgeslagen naar twee schoenwinkels en een handel in orgels aan de Voorstraat. De brand woedde ook op de eerste en tweede verdieping.

Het vuur was zo hevig, dat het dreigde over te slaan naar de panden aan de andere kant van de smalle Voorstraat. De brandweer kon dat net voorkomen. Wel zijn meerdere ruiten van panden aan de overkant van de brand gesprongen.

Assistentie

De Dordtse brandweer kreeg assistentie van de korpsen uit Papendrecht, Zwijndrecht, Alblasserdam, Ridderkerk en Rotterdam. Ook de vrijwillige brandweer, die aan het oefenen was, werd naar de brand geroepen. “We konden er ze meteen op afsturen”, liet de Dordtse brandweercommandant Kamphuis weten aan Het Vrije Volk. 

“Toch was het wel allemaal op het nippertje”, zegt dezelfde Kamphuis in De Telegraaf. “Dit was de gevaarlijkste brand uit mijn loopbaan. Dat komt mede door het toestromende publiek. Gelukkig heeft de politie de mensen voldoende op afstand weten te houden.”

Hoe groot de hitte was van de brand, bleek wel uit het feit dat zwaailichten van een hoogwerker van de brandweer gesmolten waren.

Rond negen uur werd het sein ‘brand meester’ gegeven. Bij de brand raakte één brandweerman gewond toen een zuigslang op zijn arm viel.

De brandweer bestrijdt de brand in het meubelwarenhuis Buytink aan de Visstraat. Foto: Rini Boon, Regionaal Archief Drechtsteden.

Publiek

Mede door de grote rookwolk die boven de stad hing trokken vele honderden mensen naar de plek van de brand. Op de Visbrug en de Voorstraat waren tientallen agenten nodig om de mensen op afstand te houden.

Agenten moest zelfs een beroep doen op een oefenend muziekkorps van de politie om de menigte achter de hekken te houden.

Schade

De schade wordt geschat op zeker zeven miljoen gulden. Alleen al de inventaris van de meubelzaak is vijf miljoen gulden waard, liet de eigenaar weten.

Medewerkers van Schoenhandelaar van Boxel hebben nog geprobeerd om wat spullen uit de winkel te redden, maar dat is nauwelijks gelukt. “We hadden net de hele nieuwe voorjaars – en zomercollectie in huis. Onze zaak was afgeladen”, zegt de gedupeerde eigenaar Van Boxel tegen de Telegraaf. “Ik vrees dat we een enorme veer moeten laten.” Het is niet duidelijk of de verzekering alle schade gaat vergoeden.

Oorzaak

Volgens de politie hadden de uitgebrande panden geen sprinklerinstallaties of rookmelders. Of de oorzaak van de brand ooit kan worden ontdekt is niet duidelijk. De kans is groot dat alle sporen die op de oorzaak kunnen wijzen zijn vernietigd in de vuurzee.

Voorlopig wordt brandstichting nog niet uitgesloten door de brandweer, maar ook kortsluiting is een mogelijkheid.

Hoe ging het verder?

De schade van de Buytinkbrand lag rand de tien miljoen gulden. Meerdere huizen en bedrijven gingen in vlammen op.

Op de plek waar Buytink zat kwamen meerdere winkels terug. Ook werd er een parkeergarage gebouwd. De Waalsekerk en de bioscoop konden uiteindelijk gered worden. In de kerk kwam later nog een filliaal van Ter Meulen.

De schade aan woninginrichting Buytink in de Visstraat, aangericht door een brand op 29 maart 1982, in de volksmond ‘de brand bij Buyink’ genoemd. Foto: Gemeente Dordrecht, Regionaal Archief Drechtsteden

Het grootste slachtoffer van de brand was uiteindelijk de eigenaar van de meubelwinkel Buytink, Boy Burger. In 2007 blikte hij in een documentaire van RTV Dordrecht over de Buytinkbrand terug.

Vanaf zijn woonadres op Sri Lanka vertelde hij dat hij ‘daags na de brand bij de recherche was’. “Het enige wat ik te horen kreeg is dat het waarschijnlijk een gaslek geweest is”, aldus Burger. “Dat zou op een of andere manier ontploft zijn. Maar zekerheid kon de recherche hier niet in geven.”

De schade aan woninginrichting Buytink in de Voorstraat, aangericht door een brand op 29 maart 1982, in de volksmond ‘de brand bij Buyink’ genoemd. De toren is van de Waalse kerk op de hoek van de Visstraat. Foto: Gemeente Dordrecht, Regionaal Archief Drechtsteden

De politie bevestigt het verhaal van Burger over de onduidelijkheid van de oorzaak. “Het hoofd van de toenmalige technische recherche heeft zelfs nog in een hoogwerker boven de ravage gehangen”, blikt Wim Erkelens, die nog altijd bij de Politie-eenheid Rotterdam werkt, in de documentaire terug. “Maar de verwoesting was zo groot dat nooit achterhaald kon worden wat de oorzaak was.”

Van de verzekering heeft Burger ‘geen lastige vragen gehad’. “Maar ik kan u zeggen: het was geen ‘in de brand, uit de brand’. Het was een traumatische ervaring, omdat je een deel van je levenswerk in één avond verloren ziet gaan.”

Buytink-brand 1982 – RTV Dordrecht (2007)

Bronnen:

NRC Handelsbad – 30-03-1982 – Brand treft centrum van Dordrecht

Trouw – 30-03-1982 – Miljoenen schade bij brand in Dordrecht

Het Vrije Volk – 30-03-1982 – Brandweer redt centrum Dordt

Telegraaf – 30-03-1982 – Vuurzee trok door winkelcentrum van Dordrecht

Nederlands Dagblad – 31-03-1982 – Tien miljoen schade bij grote brand in centrum Dordrecht

Het Vrije Volk – 31-03-1982 – Brandweermateriaal in vuurzee gesmolten

Telegraaf – 31-03-1982 – Bewondering voor optreden brandweer

Foto’s: Streekarchief Drechtsteden, Rini Boon

Auteur: Dave Datema

Gepubliceerd op: 27-09-2019

Verhaalnummer: 104

Chemisch afval onder Dordtse gifwijk De Staart

DORDRECHT – Een deel van de wijk De Staart in Dordrecht is gebouwd op giftige afvalstoffen. Dat blijkt uit onderzoek van TNO. Het gaat om tweehonderd huizen in de Merwepolder, het oostelijke deel van de wijk. In de grond onder de huizen zijn stoffen als benzoëzuur en fenol aangetroffen. Het grondwater en het drinkwater worden nu gecontroleerd.

Vanavond was er een bijeenkomst van het nieuw opgerichte actiecomité van bewoners in De Staart. Op de bijeenkomst waren bijna driehonderd wijkbewoners afgekomen.

Braakneigingen en vallende bomen

De zaak kwam aan het rollen nadat drie huizen waren verzakt. Tijdens een inspectie van de fundering werd een stank geroken. Bewoners hadden daar eerder ook al over geklaagd, maar dat werd toen afgedaan als problemen met de gasbuizen.

Ook op de bijeenkomst kwamen tal van verhalen naar boven die zouden kunnen wijzen op giftige grond. Zo zouden kinderen onverklaarbare braakneigingen hebben. Heipalen zouden zijn aangetast en aan de Dieze zijn meerdere bomen omgevallen.

“De ene bewoner na de andere greep de microfoon tijdens de oprichting van het Actiecomité Vervuilde Merwedepolder. … Een van de ongeruste wijkbewoners sprak hoogstwaarschijnlijk namens vele anderen toen hij zei: ‘Je kunst mijn huis kopen’.”

(Het Vrije Volk, 18-09-1981)

Veel mensen vertrouwen ook het drinkwater niet meer dat uit de kraan komt. Volgens wethouder De Kovel van Milieuzaken moet er over een paar dagen meer duidelijkheid zijn. Maandag wordt de proefboringen gedaan en een dag later zouden de eerste uitslagen bekend moeten zijn.

  • Veranderde straatnamen na gifvondsten in de wijk De Staart in Dordrecht. Zo werd ’t Gist veranderd in Gif. Foto: Nationaal Archief/Anefo, Rob Bogaert

Bekend

De gemeente Dordrecht was op de hoogte dat er gif gestort is in het gebied, meldt het Algemeen Dagblad. De gemeente heeft elf jaar geleden toestemming gegeven voor de stort van tweeduizend ton chemisch afval afkomstig uit de Rotterdamse haven. Het bedrijf dat het er gestort heeft is de Chemische Industrie Rijnmond (CIR), een dochteronderneming van DSM. Korte tijd later werd de vuilstort gesloten.

Volgens CIR zit het afval in verharde teer. “Het zijn geen stoffen die je moet eten, maar er zijn weinig risico’s”, verklaart het bedrijf in het AD. Het afval zou naar Dordrecht gebracht zijn, omdat er problemen waren met de afvalverbrandingsoven van CIR.

Dit artikel gaat verder onder deze advertentie

Gifwijken

De Staart in Dordrecht is niet de eerste wijk die de stempel ‘gifwijk’ krijgt. Vorig jaar was die eer voor Lekkerkerk-West, waar chemisch afval werd gevonden onder nieuwbouwwoningen.

Enkele weken later werd ook bekend dat er tienduizenden vaten chemisch afval lagen onder de Vogelmeerpolder, ten noorden van Amsterdam.

In Lekkerkerk is de wijk gesloopt en krijgen de mensen een nieuwe woning. Of dat ook in Dordrecht gaat gebeuren is nog niet bekend.

  • Sloop van de huizen op gifgrond op de Staart. Foto: Regionaal Archief, Ad Molendijk

Hoe ging het verder?

Ongeveer honderd woningen in de Merwedepolder werden vrij snel na de ontdekking van de gifdump gesloopt. Vier jaar na de ontdekking waren alle woningen weg.

Het gif werd grotendeels afgegraven. Enkele jaren later werd ook de elektriciteitscentrale, enkele honderden meters verderop, gesloopt. Die centrale had vier grote schoorstenen, die een gezichtsbepalend deel van Dordrecht vormden, maar ook zorgden voor veel vervuiling.

Twee jaar na de vondst van het gif in Dordrecht had de stad de twijfelachtige eer om drie keer in de top 30 van de Gifatlas van Nederland voor te komen. De redacteuren van Vrij Nederland hadden de lijst opgesteld. De Merwedepolder stond op plek 9, de chemiefabriek Luyk op nummer 10 en de wijk Bleijenhoek op nummer 12. Nog eens elf plekken in de stad krijgen de stempel ‘verdacht’.

Dordrecht heeft de jaren daarna flink werk gemaakt van de sanering van veel van die plekken.

  • Bewoners Gifwijk “De Staart” in Dordrecht brengen girokaarten en heffingen terug naar Zuiveringsschap in Dordrecht. Foto: Nationaal Archief/Anefo, Marcel Antonisse

Na Dordrecht en Lekkerkerk volgden nog tal van gifschandalen die veel mensen bekend in de oren klinken: de Coupépolder (Alphen aan den Rijn), Gfitpark, Zellingwijk.

Bronnen:

Algemeen Dagblad – 19-09-1981 – Dordt wist van gif af

Het Vrije Volk – 18-09-1981 – Dordtenaren ongerust over brakende kinderen

Nederlands Dagblad – 17-09-1981 – Dordtse woonwijk gebouwd op gif

De Volkskrant – 16-09-1981 – Gif gevonden onder woonwijk

Algemeen Dagblad – 18-09-1981 – Bewoners Dordtse gifwijk richten vereniging op