Skip navigation

Tag Archives: rellen

Negentig arrestaties bij Sinterklaasintocht in Gouda

GOUDA – Bij de landelijke Sinterklaasintocht in Gouda zijn vanmiddag negentig mensen aangehouden. Het gaat om deelnemers van de protestactie tegen Zwarte Piet. Ze stonden te demonstreren buiten de plaatsen waar dat mocht.

De gemeente Gouda had twee plekken aangewezen waar protesteren was toegestaan. Beide plekken lagen buiten het centrum. De anti-Zwarte-Pietebetogers gingen toch richting de plek waar duizenden kinderen met hun ouders naar de goedheiligman keken.

Een verslaggever van Omroep West was net in gesprek met de demonstranten toen de groep werd opgepakt. “Omdat we van alle facetten verslag willen doen, stond ik in dit geval met tegenstanders van Zwarte Piet te praten”, zegt Mark Kool op Omroep West. “En plots werden ze voor het oog van de camera afgevoerd.”

De politie greep in nadat er op De Markt een opstootje was ontstaan. De groep demonstranten rolde een spandoek uit met de tekst ‘Zwarte Piet is racisme’. Anderen reageerden daarop. Daar zouden ook mensen uit extreem-rechtse hoek bij zitten.

Bij het opstootje kwamen een vader en zijn zoontje in het gedrang.

Triest

Burgemeester Schoenmaker hield na afloop een persconferentie. Hij betreurt de gang van zaken.

“Het is jammer dat groepjes volwassenen van buiten de stad het nodig vonden om op het einde van de intocht te betogen tussen de kinderen. Ik vind het teleurstellend dat ze een kinderfeest daarmee ontsieren.”  (Burgemeester Milo Schoenmaker van Gouda)

Schoenmaker noemde de hele demonstratie ‘een vervelend moment’. De burgemeester zei eerder nog op de persconferentie dat er zestig mensen zijn opgepakt, maar later bleken dat er negentig te zijn.

De arrestanten zijn allemaal weer op vrije voeten. Om half negen liepen de laatsten weer naar buiten. Ze kregen een boete van 220 euro mee. Of de actievoerders die ook gaan betalen is niet duidelijk. Mogelijk maken ze er een rechtszaak van.

Ook premier Rutte noemde het ‘heel triest’ dat de intocht onrustig is verlopen.

“Ik doe aan heel Nederland een oproep om de komende weken van Sinterklaas een groot feest te maken”, (Premier Rutte, 14-11-2014)

Compromis

Voorafgaand aan de intocht in Gouda zijn er meerdere pogingen gedaan om de tegenstanders van Zwarte Piet tegemoet te komen. Zo liepen in Gouda pieten van een andere kleur rond, zoals een ‘Stroopwafelpiet’ en een ‘Kaaspiet’

Van de 250 pieten in Gouda hadden er acht een ‘afwijkend uiterlijk’. Burgemeester Schoenmaker liet toen al weten dat er weinig draagvlak was voor een grote aantal alternatieve pieten.

“Hoe Zwarte Piet eruit ziet, moet ook niet door de gemeente bepaald worden. Dan wordt ik straks de burgemeester van het Pietenquotum genoemd, dat moeten we niet hebben” (Burgmeeester Schoenmaker van Gouda, Trouw, 14 oktober 2014)

Ieder jaar weer

De tegenstanders van Zwarte Piet hebben op hun beurt meerdere keren laten weten dat ze  geen kinderfeest willen verpesten. Ze willen dat racistische elementen uit het Sinterklaasfeest verdwijnen. Zwarte Piet wordt door hen omschreven als een ‘negatief stereotype van zwarte mensen dat verbonden is met racistische ideologie en beeldvorming uit het slavernijverleden’.

  • Zwarte Piet demonstratie in Amsterdam, vorig jaar. Foto: Wikipedia

De kritiek op het verschijnsel Zwarte Piet is niet nieuw. De eerste kritiek komt al uit de jaren ’60, maar de afgelopen jaren is de discussie tussen voor- en tegenstanders steeds feller geworden. Het is ook pas sinds een paar jaar dat de protesten zo openlijk zijn bij de landelijke intocht.

In 2011 werden vier mensen opgepakt bij de intocht in Dordrecht, omdat ze een T-shirt droegen met de tekst ‘Zwarte Piet is racisme’. Drie jaar later besloot de Nationale Ombudsman dat die arrestatie onrechtmatig was.

Een van de gearresteerden was kunstenaar Quinsy Gario, die uitgroeide tot een van de boegbeelden van de protesten tegen Zwarte Piet.

Dit artikel gaat verder onder deze advertentie

Onder de arrestanten was ook televisiemaakster Sunny Bergman. Bergman was in Gouda voor haar documentaire Zwart als roet. Haar camera zou in beslag genomen zijn.

Volgens de VPRO, die de documentaire op 1 december zal uitzenden, was Bergman in Gouda aan het werk. Ze zou ontzet zijn door haar arrestatie, zei een medewerker van de VRPO tegen Nu.nl. “Ze is enorm verbaasd dat ze als journalist en documentairemaakster tijdens haar werk werd gearresteerd.”

Hoe ging het verder?

Vrijwel alle demonstranten die in Gouda zijn opgepakt, zijn niet vervolgd. Eén arrestant had een agent geslagen en werd alsnog vervolgd. Hij kreeg geen straf.

Tot dusverre, en dat moet toch wel even benadrukt worden, is de reeks arrestaties in Gouda waarschijnlijk het ‘hoogtepunt’ van de Zwarte Piet Demonstratie. Het is, aan de andere kant, zeker niet het einde ervan.

In de jaren erna bleven de autoriteiten worstelen: hoe zorg je ervoor dat het een kinderfeest blijft en hoe doe je recht aan de vrijheid van meningsuiting van de Kick Out Zwarte Piet beweging.

Bij de intocht in Maassluis, in 2016, werden ook weer speciale protestvakken ingedeeld. Van te voren lieten de demonstranten al weten dat ze zich daar niet aan zouden houden. Uiteindelijk weken ze uit naar Rotterdam, waar burgemeester Aboutaleb ongeveer tweehonderd demonstranten liet oppakken.

Dat was niet terecht, oordeelde de Algemeen Bezwaarschriftencommissie een paar jaar later. Het noodbevel (een protestverbod) was niet duidelijk overgebracht.

Een jaar later (2017) was het een particulier initiatief, dat de demonstratie tegenhield. Een groep mensen stopte op de A7 de bussen van Kick Out Zwarte Piet op de snelweg tegen. De burgemeester van Dokkum heeft toen alsnog de betoging verboden.

Justitie heeft uiteindelijk 34 mensen opgespoord die bij deze blokkadeactie betrokken waren. Zij moeten in oktober, deze maand dus, voor de rechter verschijnen.

Bronnen:

Trouw – 14-10-2014 – Stroopwafelpiet en Kaaspiet als compromis bij intocht

Omroep West – 15-11-2014 – Aanhoudingen in Gouda tijdens Sint-intocht voor het oog van Omroep West

RTL Nieuws – 15-11-2014 – Zestig aanhoudingen bij intocht Sinterklaas Gouda

Nu.nl – 15-11-2014 – Negentig aanhoudingen bij aankomst Sinterklaas in Gouda

NOS – 15-11-2014 – Negentig arrestaties bij intocht in Gouda

Volkskrant – 28-05-2015 – Arrestanten Sinterklaasintocht niet vervolgd

Omroep West – 06-10-2016 – Geen straf voor anti-Zwarte-Piet Demonstrant

Auteur: Dave Datema

Gepubliceerd op: 01-10-2018

Verhaalnummer: 205

Het verhaal over de arrestaties in Gouda bij de Sinterklaasintocht maakt deel uit van de verhalenserie van de Maand van de Geschiedenis 2018. Het thema van dit jaar is Opstand. In dit verhaal staan de protesten tegen bepaalde culturele verschijnselen. Dit verhaal is zo neutraal mogelijk opgesteld.

Dode na rellen op strandfeest in Hoek van Holland

HOEK VAN HOLLAND – Bij rellen na afloop van een dancefeest in Hoek van Holland is een dode gevallen. Het slachtoffer, een 19-jarige man uit Rotterdam, is door een politiekogel om het leven gekomen. Agenten hebben gericht geschoten, nadat ze door relschoppers in het nauw gedreven waren, buiten het festivalterrein.

Op het feest Sunset Grooves was al de hele avond een grimmige sfeer. Er waren vechtpartijen en groepen jongeren scandeerden onder meer ‘Rotterdam Hooligans’. Ook gingen er geruchten dat er Ajax-fans op het terrein zouden zijn. Agenten in burger herkenden sommige bezoekers, omdat ze deel zouden uitmaken van de harde kern van Feyenoord.

Getrokken pistolen

De situatie liep uit de hand toen twee agenten in burger ingrijpen als bezoekers klappen krijgen van een stel hooligans. Zodra ze probeerden te communiceren met hun collega’s werden ze herkend. Direct richtte de groep zich op de agenten, die genoodzaakt waren om hun wapen te trekken. Vervolgens werden de eerste schoten gelost en het zouden niet de laatste zijn.

Bron: RTV Rijnmond

De vier agenten (de twee agenten in burger hadden inmiddels assistentie gekregen) gingen vervolgens richting een nooduitgang van het terrein.

Daarmee waren de agenten nog niet in veiligheid, want de relschoppers gingen in de achtervolging in het duingebied. Daar vormden de agenten een linie en lopen ze achteruit weg van het terrein, met de relschoppers voor hen. Ondertussen werden de agenten met tal van flessen bekogeld.

Meerdere agenten op het feestterrein, met de ruggen tegen elkaar. Bron: Youtube

Nadat de relschoppers een ‘charge’ uitvoerden, voorafgegaan door uitdagend aftellen, schoot de politie gericht. Daarbij werd het latere slachtoffer ook geraakt. Een aantal relschoppers zagen dat de man gewond was en pakten zijn lichaam en gooiden dat voor de politie.

Een kort ogenblik later arriveerde assistentie in de vorm van politie te paard. Zij wisten de relschoppers wel te verjagen.

‘Goed ziek van’

De gebeurtenissen van gisteravond en vannacht zorgen voor geschokte reacties. Deelraadsvoorzitter Paddy Roomer van Hoek van Holland zegt dat hij ‘er goed ziek van is’.

“We hebben ons twee jaar de schompes gewerkt om Hoek van Holland op de kaart te krijgen en werkgelegenheid te creëren. En dat wordt nu in één keer omgedraaid.”

(Paddy Roomer, deelraadsvoorzitter, RTV Rijnmond, 23-08-2009)

Chaotisch

Direct na het feest werd meteen gewezen naar de organisatie van Sunset Grooves. Er waren veel meer bezoekers dan verwacht (zo’n 30.000), vooral door de gratis toegang. Daarnaast was er nauwelijks beveiliging.

De beveiliging was niet anders dan andere jaren, benadrukt de organisatie, Tridee.

“Het visiteren zorgt er ook voor dat je je niet vertrouwd voelt en niet welkom bent. Onze manier heeft altijd gewerkt, ook al is dat nu moeilijk uit te leggen. Want in hoeverre was dit te voorkomen?”

(organisatie Sunset Grooves, RTV Rijnmond, 23-08-2009)

Ook wordt er gewezen naar de gemeente Rotterdam en de korpsleiding van de politie. Er zou een belofte gemaakt zijn dat de Mobiele Eenheid paraat zou staan, omdat bekend was dat er hooligans naar het feest zouden komen. Maar die ME staat is er uiteindelijk niet.

Hoe ging het verder?

In de maanden na het feest worden zeker 40 relschoppers opgepakt. Er worden ook straffen uitgedeeld tot vijftien maanden cel. De man die wordt gezien als aanstichter van de rellen, Asim B. moet zelfs naar een inrichting.

De schietende agenten worden uiteindelijk niet vervolgd. Een van de agenten heeft het slachtoffer niet geraakt en de ander handelde uit noodweer, oordeelt het Hof. Uiteindelijk krijgen sommige agenten zelfs smartengeld.

Agenten schreven ook een boek over de gebeurtenissen:

Ook komt er groot onderzoek naar het handelen van de politie en de gemeente rondom het strandfeest. De conclusies zijn hard. De hulpverlening was ‘ongecoördineerd en routinematig’. De risico’s werden onderschat en de agenten, die tegenover de overmacht stonden waren door de korpsleiding ‘in de steek gelaten’.

Korpschef Aad Meijboom kondigde daarna zijn ontslag aan. Burgemeester Aboutaleb had ‘grote veranderingen in het korps’ aangekondigd en Meijboom vond zichzelf niet de aangewezen persoon om die veranderingen door te voeren.

Sunset Grooves keerde niet meer terug. Organisatiebureau Tridee diende nog een schadeclaim in bij de gemeente Rotterdam, maar trok die later weer in. Het bureau hield kort daarop op te bestaan.

Burgemeester Aboutaleb heeft na de strandrellen de veiligheidseisen voor evenementen in de stad verscherpt. Het bekendste slachtoffer daarvan was de Fast Forward Dance Parade. Omdat de organisatie zelf de kosten voor de veiligheidseisen moest ophoesten, werd het evenement geschrapt.

Bronnen:

RTV Rijnmond – Vergeten Verhalen – Dansfeest Hoek van Holland loopt volledig uit de hand

Wikipedia – Standrellen Hoek van Holland

Instituut voor Veiligheids- en Risicomanagement (COT) – Reconstructie Strandrellen Hoek van Holland (2009)

Auteur: Dave Datema

Gepubliceerd op: 21-08-2019

Verhaalnummer: 123

Massale rellen in Rotterdam na landstitel Feyenoord

ROTTERDAM – De politie is al urenlang verwikkeld in een veldslag met relschoppers nadat vanavond de huldiging van landskampioen Feyenoord uit de hand is gelopen. De politie heeft gericht geschoten op de relschoppers. Er zijn zeker vier gewonden, waarvan er één slecht aan toe is. Tientallen mensen zijn opgepakt. Hoe groot de schade is, is nog niet duidelijk.

Na het 2-2 gelijkspel deze middag tegen NAC verzamelden zich 150.000 tot 250.000 Feyenoord-supporters op de Coolsingel om daar de eerste titel in zes jaar te vieren. De sfeer was opperbest, tot na afloop van de balkonscène.

Op de Coolsingel raakte een groep van honderd hooligans slaags met de politie. Zeven agenten, die ingesloten werden, trokken hun wapens en losten waarschuwingsschoten. Toen dat niet hielp werd er ook gericht geschoten. Daarbij werd een man in zijn buik geraakt. Hij wordt nu geopereerd in het ziekenhuis.

Tegelijkertijd braken ook rellen uit in andere delen van het stadscentrum. De Mobiele Eenheid, die op de achtergrond werd gehouden om geen problemen uit te lokken, had alle moeite om de problemen de kop in te drukken.

Op het Hofplein werd een waterkanon ingezet tegen relschoppers. Op het Stadhuisplein werden agenten bekogeld met flessen, stenen en andere voorwerpen die voorhanden waren.

Op de Hoogstraat werd een dumpzaak geplunderd. Het personeel kon nog net voorkomen dat de relschoppers en met hakbijlen en messen vandoor gingen.

Plundertocht

Als een losgelaten horde trokken de relschoppers door het winkelgebied in het centrum van Rotterdam. Bij de Blokker, niet ver van de Koopgoot ging ook de winkelruit eraan, tot vreugde van de relschoppers.

Een meisje, die niets met de rellen te maken had, stond te huilen, schrijft een GPD-verslaggever. Twee andere meiden klampten iemand aan.

“Vertel ons alsjeblieft waar we de metro in kunnen. We willen hier weg. Dit is verschrikkelijk”

(Leidsch Dagblad, 26-04-1999)

Zo trok de groep over de Hoogstraat. Toen de vitrines van drogisterij Boots en de Aktie Sport te sterk bleken, was de pui van de McDonalds het volgende slachtoffer.

“Hier bij Fooks liepen ze gewoon met stapels broeken naar buiten”, zei een buurtbewoner die het allemaal zag gebeuren tegen een verslaggever van de GPD-kranten. “Jong, oud, jongens, meisjes, er liep van alles tussen.”

Dit artikel gaat verder onder deze advertentie

Schaamte

Veel mensen zagen de rellen en plunderingen met lede ogen aan. “Ik kan wel janken”, zei portier Freek van een horeca-zaak op de Coolsingel tegen Trouw. “Dit zijn geen Feyenoord-supporters. Ik heb nog nooit zoveel flessen, stenen en teringzooi door de lucht zien vliegen. Wat mij betreft had de politie er meer mogen neerknallen.”

Een andere voorbijganger liet weten dat hij ‘zich kapotschaamt’.

“Weer hebben een paar het voor de grote groep verziekt. En wie krijgen er weer de schuld? Juist, de supporters. Dat zijn deze gasten zeker niet. Deze gasten zijn ziek. Zwaar ziek.”

(Leidsch Dagblad, 26-04-1999)

Toch was het niet voor het eerst dat het zo mis ging bij een huldiging van Feyenoord. Na het vorige landskampioenschap, in 1993, waren er ook al rellen na de huldiging, maar niet op deze schaal.

Reacties

Burgemeester Opstelten van Rotterdam noemde de rellen in de Volkskrant een ‘anti-climax’. Eerder had hij het nog over een ‘fantastisch volksfeest’.

Politiewoordvoerder Ger de Jong omschreef de gebeurtenissen ook ‘dieptreurig’. Hij kon nog niet zeggen of er te weinig Mobiele Eenheid op de been was voor het kampioensfeest. Dat wordt de komende dagen geëvalueerd.

Hoe ging het verder?

De rellen overschaduwden het landskampioenschap volledig. De politie was tot 02:00 uur ’s nachts bezig om de orde te herstellen. Toen waren bij 93 winkels en kantoren de ruiten ingegooid. Er waren 25 winkels geplunderd. De schade lag rond de 10 miljoen gulden.

Er kwam een groot onderzoek naar de rellen, door het Insituut Veiligheid en Crisismanagement, dat bijvoorbeeld ook onderzoek deed naar de standrellen in Hoek van Holland.

Uit dat onderzoek bleek dat er van de tachtig arrestanten er maar drie hoorde bij de harde kern van Feyenoord. Het overgrote gedeelte van de daders waren ‘gelegenheidheidshooligans’, die aangetrokken werden door het geweld. De meesten waren ook onder invloed van drank en/of drugs.

De politie had geen rekening gehouden met rellen op deze schaal. Agenten waren door de menigte verspreid en konden niet ingrijpen als het ergens mis dreigde te gaan.

De agent die een relschopper in zijn buik had geschoten werd uiteindelijk niet vervolgd. Maar het duurde bijna 2 jaar voordat daar duidelijkheid over kwam.

Het duurde uiteindelijk tot 2017 totdat er een nieuwe huldiging kwam in Rotterdam. Burgemeester Aboutaleb had gedreigd dat de huldiging niet door zou gaan als het onrustig in de stad zou zijn, direct na het binnenhalen van de landstitel.

Toen Feyenoord op 7 mei 2017 met 3-0 van Excelsior verloor, waren er toch weer rellen in de stad met tientallen arrestaties. Toch ging een week later (toen de titel alsnog werd binnengehaald) een huldiging door op maandagochtend, zonder enige wanklank.

Bronnen:

Leidense Courant – 26-04-1999 – Veldslag in Rotterdam

TROUW – 26-04-1999 – Rellen in Rotterdam

VOLKSKRANT – 26-04-1999 – Massale rellen bij kampioensfeest

NOS – 07-05-2017 – Hoe het misging op de Coolsingel in 1999 (en nu waarschijnlijk niet)

Reformatorisch Dagblad – 02-02-2001 – Agent niet vervolgd na geweerschoten

Auteur: Dave Datema

Verhaalnummer: 92

Gepubliceerd op: 24-04-1999

Duizenden Rotterdammers zien Feyenoord naar kwartfinale doorstoten na winst (4-3) bij Werder Bremen

BREMEN – Feyenoord heeft zich op indrukwekkende wijze geplaatst voor de kwartfinale van het Europa Cup 2-toernooi. Werder Bremen werd in Duitsland met 4-3 verslagen, mede door drie doelpunten van Henrik Larsson. Feyenoord werd in het Weserstadion gesteund door ongeveer zevenduizend meegereisde supporters.

Gesteund door een 1-0 overwinning in de heenwedstrijd in Rotterdam en door het letterlijke legioen dat was meegereisd vanuit Nederland, kende Feyenoord een prachtige avond. De Duitsers kwamen via de gevaarlijks spits Bestjastnykh nog op een voorsprong, maar naarmate de eerste helft vorderde kreeg Feyenoord steeds meer overwicht.

Met twee doelpunten van Larsson liet Feyenoord zien dat het over bijzonder veel veerkracht beschikt. “Ik had het geluk aan mijn zijde”, zei de rasta-aanvaller na de wedstrijd tegen de Telegraaf.

Na rust probeerde Werder een gelijkmaker te forceren, maar dat liep helemaal mis. Een overtreding van Basler op Taument werd door scheidsrechter Pairetto bestraft met een strafschop. Ruud Heus voltrok het vonnis; 1-3.

In een wanhoopsdaad liet de bediener van het immense scorebord in het Weserstadion nog heel groot de woorden ‘Anderlecht, Anderlecht’ flikkeren. Vorig jaar behaalde Werder een 5-3 overwinning op de Belgen, na een 3-0 achterstand. Maar kort nadat deze woorden op het scorebord verschenen, schoot Larsson zijn derde doelpunt van de avond binnen; 2-4. Dat Basler in de slotseconden nog een derde Duitse doelpunt maakte was slechts voor de statistieken.

https://www.youtube.com/watch?v=yN-5kNXvb70

Na afloop ging het nog niet eens zozeer over de wedstrijd, maar meer over de sfeer in het stadion. Al tijdens de warming-up maakte de Rotterdamse aanhang zo’n kabaal, dat de Rotterdammers bijna al 1-0 voorstonden.

“Zesduizend man die staat te schreeuwen voor je in een uitwedstrijd, dat is toch verschrikkelijk mooi”

Robbie Witschge

“Moet je horen”, probeerde Peter Bosz te zeggen, terwijl hij overstemd werd door I will Survive van de Hermes House band, “uniek zeg. Ik denk dat je beter om kan draaien, want dat zijn de mooie beelden.”

Onrust

Waar de sfeer in het stadion rond de supporters uitstekend was, zo rumoerig was het eerder op de dag. De Duitse politie had de handen vol aan de Nederlanders. Overdag werden ongeveer vijfhonderd relschoppers opgepakt. Zij werden meteen teruggestuurd naar Nederland. Zo’n vijftig hooligans hebben de nacht doorgebracht in een politiecel.

Niet alle supporters wisten Bremen te bereiken. Een trein met driehonderd Nederlanders werd na vernielingen in de trein van Osnabrück naar Bremen eruit gepikt en teruggestuurd. “Ineens ging het mis, er werd van alles vernield”, zegt een van de supporters in het AD. Hij ontsnapte een enkeltje Nederland omdat hij vloeiend Duits sprak. “Omdat er bij vijftien man wurgstokjes en ploertendoders werden gevonden is meteen maar iedereen afgevoerd.”

Aan de rand van de stad werden alle auto’s met een Nederlands kenteken aan de kant gezet door de politie. De Nederlandse supporters werden doorgestuurd naar een kazerne.

De rest van de supporters ging met tachtig bussen naar Bremen. Alcohol was verboden aan boord en dus was er behoorlijk ‘ingedronken’. En dat was een probleem, want onderweg mochten de bussen officieel niet stoppen. Maar daar kwam dus verandering in. “Als ze allemaal één keer naar de wc zijn geweest, dan zijn die chemische toiletten echt vol. En om de boel nou onder te laten zeiken, nou nee”, zegt een van de chauffeurs tegen de Volkskrant.

In de stad zijn honderden Duitse agenten actief voor de grootste veiligheidsoperatie die Bremen ooit heeft gezien. En dat is nodig ook, want in het centrum hangt een dreigende sfeer. “Een deel van de groep komt regelrecht van een houseparty af en heeft een enkele reis genomen. Dus dan weet je het wel”, zegt een agent in het AD.

Een van de Nederlandse agenten wijst op een grote brede man. “Dat is een van de ergsten. Van het type dat auto’s op een kant gooit. Ze moeten hier bij zijn en gezien worden, anders tellen ze in hun kring niet meer mee.”

Werder Bremen had een paar dagen voor de wedstrijd nog gevraagd om uitstel van de wedstrijd, maar die kwam er overigens niet.

De KNVB maakt zich grote zorgen over het imago van het Nederlandse voetbal door de problemen in Duitsland. Nederland en België zijn in de race om samen in 2000 het Europees Kampioenschap voor landenteams te organiseren.

Werder Bremen – Feyenoord 3-4 (1-2):

Scoreverloop: 13. Bestjastnykh 1-0, 21. Larsson 1-1, 34. Larsson 1-2, 54. Heus (strafschop), 60. Bestjastnykh 2-3, 67. Larsson (strafschop) 2-4, 90. Basler 3-4.

Opstelling Werder Bremen: Reck; Wolter, Neubarth, Hany Ramzy (80. Bester), Schultz; Votava, Eilts, Basler, Herzorg; Bode, Bestjastnykh

Opstelling Feyenoord: De Goey; Trustfull, De Wolf, Fräser, Heus; Scholten, Bosz, Witschge; Taument (90. Gorré), Larsson, Blinker (72. Maas)

Bijzonderheden: Feyenoord won de eerste wedstrijd met 1-0. Er was een rode kaart voor Arnold Scholten.

Hoe ging het verder?

In totaal werden 400 Feyenoord-aanhangers opgepakt in de aanloop naar de wedstrijd tegen Werder Bremen. Die werden in de loop van de avond bij Hengelo op de trein gezet en naar Rotterdam gebract. Vijftig supporters wisten te ontsnappen door uit een van de ramen van de trein te klimmen.

Volgens de politie uit Rotterdam waren de problemen overigens volledig te wijten aan de clubleiding van Werder. Tot donderdagochtend, de dag van de wedstrijd, konden Feyenoord-aanhangers nog kaartjes kopen bij het stadion, een onbegrijpelijk besluit, vond de politie.

Bronnen:

Algemeen Dagblad – 04-11-1994 – Larsson schiet Feyenoord naar kwartfinale

De Volkskrant – 04-11-1994 – De Houseparty eindigt pas op station Bremen

NRC Handelsblad – 04-11-1994 – Duitse politie zet 400 supporters Feyenoord het land uit

Auteur: Dave Datema

Publicatiedatum: 02-11-2021

Verhaalnummer: 240

Mariniers in actie tegen junks Perron Nul

ROTTERDAM – Een groep van zo’n 200 mariniers heeft een poging gedaan om de drugsverslaafden te verjagen bij Rotterdam Centraal. Die poging mislukte, omdat de politie de mariniers stond op te wachten.

Van de mariniers die meededen aan de ‘schoonveegactie’ zijn er achttien aangehouden. Ze zijn inmiddels weer op vrije voeten.

In de loop van de avond verschenen de eerste mariniers bij Rotterdam Centraal. Er werden klappen uitgedeeld aan de drugsverslaafden, die rondhangen bij ‘Perron Nul’, naast het station.

De politie, die in redelijk grote getale aanwezig was bij het station, greep meteen in. Er werd een waarschuwingsschot gelost.

Achttien kadetten werden in de boeien geslagen. De rest, vele tientallen, sloegen meteen op de vlucht. Ze werden te hulp geschoten door de taxichauffeurs naast het station, die in hun werk maar al te veel last hebben van de junks. De taxichauffeurs brachten de kadetten terug naar de kazerne.

Wat de directe aanleiding is voor de actie van de mariniers, is niet helemaal duidelijk. Het verhaal gaat dat de vrouw van een korporaal is lastiggevallen bij het station. De politie kan dat niet bevestigen.

Mogelijk zijn er meer redenen. Gisteravond verloor het Nederlands Elftal in de halve finale van het Europees kampioenschap voetbal van Denemarken. Veel mariniers waren in de stad.

Reacties

In verschillende kranten wordt de actie van de kadetten van de Van Ghentkazerne nu al vergeleken met de schoonveegactie in augustus 1970 op de Dam in Amsterdam. Toen werd het nationaal monument door het Korps Mariniers en de Marine vrijgemaakt van hippies.

De actie brengt heel wat los in de Rotterdam. Bij de politie staat de telefoon roodgloeiend. Waar haalt de politie het lef vandaan om deze jongens aan te pakken, die iets aan de overlast in de stad doen?

“Op sommige districten stond de telefoon zelfs roodgloeiend”

(Hans Stoop, woordvoerder politie, Telegraaf, 24-06-1992)

De taxichauffeurs maken er geen geheim van dat zij de mariniers-in-opleiding hebben geholpen. “Gratis en voor niks, uit solidariteit”, zegt een van de chauffeurs.

“Het is toch te gek voor woorden dat reizigers het van angst in hun broek doen als ze hier op het station aankomen en een taxi willen nemen. Soms worden onze klanten bij het instappen nog beroofd. Er loopt hier voor zeker honderd jaar bajes bij elkaar rond”

(Taxichauffeur, Dagblad van het Noorden, 24-06-1992).

De chauffeurs hopen dat het stadsbestuur nu haast maakt met het plan om de junkenopvang naar de andere kant van het station te verplaatsen, zodat passagiers van taxi’s er minder last van zullen hebben.

Steun

De actie van de mariniers “werd door iedereen gesteund”, zeggen twee mariniers tegen het ANP. Iedereen stond erachter, ook de officieren.

Volgens kapitein Van Pelt is het plan ontstaan tijdens de gezamenlijke maaltijd van de mariniers in de kazerne. Officieren zijn niet betrokken bij het maken van de plannen en ze waren ook niet op het plein voor Rotterdam Centraal.

Volgens Van Pelt was de politie getipt over de plannen van de mariniers. “Daardoor is erger voorkomen”, zegt de kapitein. “Voor zover wij weten heeft geen handgemeen plaatsgevonden. Wel is van de groep een enorme dreiging naar de junkies uitgegaan.”

De politie stond met tien agenten te wachten op Rotterdam Centraal. Vanwege de wedstrijd van het Nederlands elftal stond ook de Mobiele Eenheid paraat.

Maar de mariniers komen er niet zomaar mee weg. “We weten wie het zijn”, zegt Van Pelt. “Ze komen nog wel aan de beurt. Het waren bijna allemaal jongens in opleiding, net begonnen.”

Vrijwel alle fracties in de Tweede Kamer (met uitzondering van de VVD) hebben het geweld door de mariniers veroordeeld.

Dit artikel gaat verder onder deze advertentie:

Perron 0

Dominee Hans Visser heeft geschokt gereageerd op de rellen. Hij is vijf jaar geleden begonnen met het opvangen van drugsverslaafden in een keet bij Rotterdam Centraal. Sinds daarbij ook methadon wordt verstrekt, is het aantal verslaafden bij het station sterk gegroeid.

Voor dominee Visser zijn de rellen en de reactie op de rellen wel een belangrijke graadmeter.

“Het is een soort nachtmerrie. Blijkbaar is er weinig draagvlak voor het project, dat is heel teleurstellend”

(ds. Hans Visser, Leidsch Dagblad, 24-06-1992)

Hoe ging het verder?

Of de actie van de mariniers het ‘begin van het einde van perron 0’ was, is niet zeker, maar ze heeft het einde van de junkenopvang bij Rotterdam Centraal wel bespoedigd.

De taxichauffeurs laten na de actie van de mariniers nog een vliegtuigje over Rotterdam Centraal vliegen met de tekst ‘mariniers bedankt’. Een paar dagen later antwoord dominee Visser op dezelfde manier door een vliegtuigje met de tekst ‘junks zijn ook mensen’ rond te laten vliegen.

Van de achttien mariniers die zijn opgepakt voor ‘openlijke geweldpleging’, wordt niemand vervolgd. Door het vroege ingrijpen van de politie zijn er geen strafbare feiten gepleegd, zegt het Openbaar Ministerie. Ook de taxichauffeurs worden niet vervolgd.

Vijf dagen later laat wethouder Henderson weten dat er strenger wordt opgetreden tegen de junks en de drugsdealers. De Raad van State bepaalt dat Perron Nul wordt verplaatst, naar een plek dichter bij een politiepost.

Er komen hekken om het nieuwe Perron Nul. Maar die houden de overlast niet tegen. Twee jaar later besluit burgemeester Peper van Rotterdam dat de opvangplek wordt gesloten. Dat gebeurt op 13 december 1994.

Bronnen:

Reformatorisch Dagblad – Wilde actie marineirs tegen junk Rotterdam CS, 23 juni 1992

Telegraaf – Massale bijval voor actie mariniers, 24 juni 1992

Dagblad van het Noorden – Taxichauffeurs hielpen mariniers in Rotterdam, 24 juni 1992

RTV Rijnmond – Vergeten Verhalen – De mariniers en perron nul

RTV Rijnmond – 25 jaar later: Mariniers en de junks van Perron 0

Tekst: Dave Datema

Gepubliceerd op: 01 oktober 2017

Verhaalnummer: 47

Invoering voetbalpas grote mislukking

ROTTERDAM/DEN HAAG/ZEIST – De voetbalpas, de nieuwe uitvinding om relschoppers weg te houden bij wedstrijden in de Eredivisie, is een mislukking. Die conclusie trekken alle betrokkenen: de clubs, de supporters, de politiek, justitie en zelfs de KNVB. In meerdere stadions zaten supporters van risicoclubs als Feyenoord en Ajax zónder voetbalpas.

De KNVB, initiatiefnemer van het voetbalpasjessysteem, heeft morgen overleg met Minister Van Dijk van Binnenlandse Zaken over het plan.

De pas is ingevoerd om relschoppers weg te houden bij wedstrijden. Aanhangers van Feyenoord, PSV, FC Utrecht, FC Den Haag en Ajax kunnen alleen kaartjes kopen voor uitwedstrijden, als ze in het bezit zijn van zo’n pas. Dit tot ergernis van de supporters, die niet aan banden willen worden gelegd.

Utrecht

Vooral de wedstrijd tussen FC Utrecht en Feyenoord (uitslag: 3-0) was vanwege de Rotterdamse aanhang een interessante test-case voor de voetbalpas. Maar uiteindelijk bleven ernstige ongeregeldheden nog maar net uit.

Feyenoord-aanhangers hadden afgesproken om politiebegeleiding te omzeilen door vanuit Capelle aan den IJssel met een normale trein naar Utrecht af te reizen. Toen de politie daarachter kwam, heeft de NS op het laatste moment nog een speciale trein weten te regelen voor de 200 supporters. Die trein reed vervolgens door naar Lunetten, vlakbij het stadion. Daar werden de Rotterdammers met de bus naar het stadion gebracht.

De Feyenoorders hadden wel een toegangskaartje (gekocht in de voorverkoop) maar waren niet in het bezig van de omstreden voetbalpas. Ze kregen bij het stadion nog de mogelijkheid om alsnog zo’n voetbalpas aan te schaffen, iets dat niet gebeurde.

De 56 supporters die wél een pas hadden, en later met de supportersbus (een combiregeling) bij het stadion arriveerde, kregen verwensingen als ‘verrader’ naar hun hoofd geslingerd.

Voor het stadion werd de sfeer steeds grimmiger. Volgens Het Vrije Volk dreigden de Rotterdammers op den duur zelfs politiewoordvoerder Joop Servaas, aanspreekpunt voor de voetbalfans, te gijzelen. Door snel ingrijpen van de Mobiele Eenheid werd dat voorkomen.

“Ineens stonden er vijftig man om mijn heen, die mij meesleurden”

(Joop Servaas – Politiewoordvoerder, Het Vrije Volk, 14-08-1989)

Na overleg tussen burgemeester Vos-Van Gortel van Utrecht en de korpsleiding werd besloten om de Feyenoord-supporters zonder voetbalpas toch maar naar binnen te laten. “Wat wil je anders? Als de hekken niet open gaan, blijft er geen autobus meer heel”, liet een woordvoerder van de Utrechtse politie weten in de Volkskrant.

In Utrecht zijn drie voetbalsupporters aangehouden. Op de terugweg naar Rotterdam is in een speciale trein voor 2500 gulden aan schade aangericht.

Kaartjes verkocht in Amsterdam

Bij FC Den Haag werden voor de risicowedstrijd tegen Ajax de problemen wel verwacht. Daarom gingen leden van de supportersvereniging van Den Haag, om daar bij Amsterdam CS kaartjes te verkopen aan de Ajax-aanhang. FC Den Haag had toestemming gekregen van locoburgemeester Van den Berg om de KNVB-regels te negeren.

Daarmee werd voorkomen dat Amsterdamse aanhangers op eigen gelegenheid naar Den Haag zouden reizen, met alle gevolgen van dien. Uiteindelijk zaten er duizend Ajax-supporters in het Zuiderpark, zonder voetbalpas.

In het Zuiderpark werden bussen met Ajax-supporters bekogeld. Er werden zeven relschoppers opgepakt. Ajax won de wedstrijd in Den Haag met 0-4.

Teleurgesteld

De Partij van de Arbeid en de VVD betreuren het mislukken van het pasjessysteem. Kamerlid Worrell (PvdA) is niet verbaasd dat de invoering voor veel rumoer heeft gezorgd.

“We hebben ons van meet af aan afgezet tegen het privacy-aspect. Ik kan daarom wel enig begrip opbrengen voor supporters die zich te gen de pas keren omdat hun persoonlijke gegevens aan iedereen kunnen worden doorgespeeld”,

(Worrell, Het Vrije Volk, 14-08-1989)

D66-kamerlid Eisma is het ermee eens dat het pasjessysteem heeft gefaald. “Wij dachten dat wij er nu zouden zijn, maar nu blijkt dat het systeem niet echt is toegepast”, zegt Eisma tegen Het Vrije Volk.

De KNVB zal zo snel mogelijk de gang van zaken rondom de risicowedstrijden in Utrecht en Den Haag evalueren. Of er maatregelen worden genomen tegen FC Den Haag, omdat de club de pasjesregeling aan de laars lapte, is nog niet duidelijk.

Hoe ging het verder?

Binnen een week ligt het hele plan voor de voetbalpas op z’n gat. Burgemeesters Peper van Rotterdam weigert samen met zijn Groningse collega nog langer mee te werken aan het plan. Daarna wordt het plan ingetrokken en is de situatie weer zoals vanouds.

Ook het Openbaar Ministerie (OM) geeft toe dat het plan eigenlijk niet uitvoerbaar is.

Achteraf was het onbegrijpelijk dat de pas is ingevoerd. Justitie zij vooraf dat het ‘onuitvoerbaar’ was. Clubs zagen het heil er niet in, omdat het niet ver genoeg zou gaan (zij wilden dat alle supporters zo’n pas zouden krijgen) en de supporters waren ook fel tegen. Toch moest het plan doorgaan.

Een paar jaar later keert de voetbalpas terug, dan onder de naam ‘clubcard’. Dan doen wel alle clubs mee. Zomaar op de bonnefooi een kaartje kopen is er daarna niet meer bij.

Veel clubs werken daar nog altijd mee. Dan is bijvoorbeeld een clubcard verplicht bij risicowedstrijden.

Ondanks deze zware nederlaag voor de KNVB, wordt het probleem van de relschoppers in de loop van de jaren wel steeds kleiner (wel met kleine stapjes). Een grote rol is daarbij ook weggelegd voor de combi-regeling (die in 1989 al bestond).

Problemen verplaatsen zich daarbij voor een deel van het stadion naar afgelegen gebieden, met als triest dieptepunt de dood van Carlo Picornie in 1997.

Bronnen:

Telegraaf – 14-08-1989 – Voetbalpas fiasco door negeren KNVB-regeling

NRC Handelsblad – 14-08-1989 – Overleg na mislukken voetbalpas

De Volkskrant – 14-08-1989 – Experiment met pasjessysteem loopt uit op faliekante mislukking

Het Vrije Volk – 14-08-1989 – Nieuw overleg na mislukken voetbalpas

Trouw – 14-08-1989 – Pasjesexperiment faliekant mislukt

Het Vrije Volk – 17-08-1989 – Rotterdam ziet geen heil in voetbalpas

Auteur: Dave Datema

Gepubliceerd op: 11-08-2019

Verhaalnummer: 108

Merwede geblokkeerd door honderden boze binnenvaartschippers

GORINCHEM – Zo’n 220 binnenvaartschepen hebben ter hoogte van Gorinchem en Woudrichem een deel van de Merwede geblokkeerd. De schippers proberen graanschepen van Granaria tegen te houden. De politie grijpt niet in, zolang het andere scheepvaartverkeer geen last heeft van de blokkade.

De schippers willen voorkomen dat de twee duwboten Robert en Duo kunnen uitvaren. Op die schepen zijn vijftig ME’ers aanwezig. Ook varen vier politieboten rond.

Volgens de schippers is d omvang van de blokkade een teken dat de bereidheid om actie te voeren groot is. In totaal liggen er nu ongeveer twintig rijen met tien tot vijftien schepen op de rivier bij Gorinchem en Woudrichem.

Een van de woordvoerders van de schippers stond de media te woord vanaf het Rotterdamse binnenvaartschip De Witte Zwaan.

“Alles wat leeg is zal naar Woudrichem varen. We hopen dat er nu eens zinnig onderhandeld kan worden over de kwestie”

(De Waarheid, 14-06-1988)

De politie heeft ondertussen de handen vol aan de actie. Niet alleen moet het scheepvaartverkeer veilig langs de blokkade geleid worden. Ook staan langs de kant tal van mensen die de actie van dichtbij willen zien.

  • Links de duwbakken van Granaria en rechts de actievoerende binnenvaartschippers. Foto: Rob Croes, Nationaal Archief/Anefo

Plan

Het Rotterdamse graan- en veevoerbedrijf Granaria vervoert veevoer om de schippersbeurs om. Minister Smit-Kroes heeft het bedrijf toestemming gegeven om de komende vijf jaar de verscheping in eigen beheer te nemen. Het bedrijf huurt zelf de schepen en het personeel in.

De binnenvaartschippers zijn daar woest over, omdat de schippersbeurs buitenspel wordt gezet. Die instantie is er verantwoordelijk voor dat de vracht evenredig wordt verdeeld over alle schippers. Dat is volgens de schippers noodzakelijk, omdat er sprake is van een overcapaciteit.

Blokkades

Het nieuws sloeg vorig jaar in als een bom bij de binnenvaart. Al direct nadat duidelijk werd dat Smit-Kroes toestemming had gegeven, gooiden schippers de beurzen van Amsterdam en Rotterdam plat. Bij de Open Havendagen werd de Nieuwe Maas geblokkeerd.

Twee maanden geleden vertrok het eerste Granaria-transport vanuit de Europoort. Maar meteen ging het ook mis. Bij Rozenburg werd het tegengehouden door een actie-boot van binnenvaartschippers. De gezagvoerder van de duwboot durfde vervolgens niet verder te varen.

Het transport werd een dag later weer tegengehouden. Tachtig schippers gingen vervolgens aan boord. De volgende dag maakte de politie daar met harde hand een einde aan. Ze werden met een waterkanon van het schip verdreven.

Ook in mei kwam het tot een botsing tussen schippers en de ME. Duwboot Robert was onderweg naar Enschede, toen het werd tegengehouden op de Nieuwe Maas.

De rijkspolitie te water probeerde een doorgang te forceren voor de duwboot.

“Zowel de duwboot als de ME komen onder een regen van rondvliegend hout, ijzeren buizen, verfzakjes en andere projectielen te liggen. Niemand wordt bij het schoonvegen van de duwbakken ontzien.”

(verslaggever Jack Kerklaan, Radio Rijnmond, 11-05-1988)

De blokkade van de rivier in Gorinchem kan gezien worden als een climax in het conflict tussen minsiter Smit-Kroes en de binnenvaartschippers. Maar voorlopig zijn de schippers dit keer in de meerderheid, in tegenstelling tot de vorige keren.

Hoe ging het verder?

De actie had succes. Minister Smit-Kroes ging met de schippers om de tafel en een paar dagen later was het ‘Akkoord van Gorinchem’ een feit.

Granaria besloot, op aandringen van de minister, om per 1 september niet langer met eigen duwbakken eigen transport te verzorgen. In ruil daarvoor kreeg het bedrijf een schadevergoeding van 9,4 miljoen gulden.

Dat was een bittere pil voor minister Smit-Kroes, want zei riep kort na het sluiten van het ‘vredesakkoord’ met de schippers dat het bedrag waarschijnlijk niet hoger zou uitvallen dan een half  miljoen gulden.

Granaria verkoopt korte tijd later de graanactiviteiten en richt zich meer op noten en zuidvruchten.

Het systeem van de schippersbeurzen verdwijnt eind jaren ’90.

Bronnen:

Het Vrije Volk – 21-04-1988 – ME slaat schippersactie neer

De Waarheid – 14-06-1988 – Honderden schepen houden konvooi Granaria op

Het Vrije Volk – 14-06-1988 – Granaria-blokkade groeit uit tot ruim 220 schepen

Het Vrije Volk – 04-07-1989 – Van daadkracht Smit-Kroes is in Granaria-zaak weinig over

RTV Rijnmond – Vergeten Verhalen – ‘Ze denken dat we criminelen zijn’

Auteur: Dave Datema

Gepubliceerd op: 01-10-2018

Verhaalnummer: 231

Slagveld in Zuiderpark bij gestaakt Den Haag – Ajax

DEN HAAG – Bij de grootste voetbalrellen die de Eredivisie ooit heeft gezien, zijn vandaag tientallen mensen gewond geraakt in het Haagse Zuiderpark. De meeste slachtoffers werden verdrukt toen de Mobiele Eenheid een vak met Haagse supporters wilde ontruimen.

Huilende kinderen, mensen met botbreuken en brandcards die af- en aangevoerd werden om gewonden weg te brengen. Meer dan eens werd de situatie vanmiddag in het Zuiderpark vergeleken met het Heizeldrama, twee jaar geleden. Toen vielen bij de finale tussen Liverpool en Juventus 39 doden. Nu bleef het beperkt tot botbreuken en hoofdwonden.

  • Supportersrellen tijdens Den Haag tegen Ajax in Den Haag ; een gewonde supporter ligt op de tribune na de rellen. Fotograaf: Bart Molendijk, Nationaal Archief/Anefo. Licentie: Public Domain

De meeste gewonden vielen toen de politie had besloten om het beruchte Haagse vak Midden-Noord te ontruimen. Met knuppels werd het publiek weggedreven.

Maar terwijl de Mobiele Eenheid aan de ene kant van het vak de mensen van zich afsloeg, vluchtten de supporters naar de andere kant, waar mensen in de verdrukking raakten, onderuit gingen en vertrapt werden.

“Het Haagse ziekenhuis Lyenburg, het dichtstbijzijnde, was vol. Veel mensen moesten naar andere ziekenhuizen worden afgevoerd.”, liet de Haagse clubarts Beeftink weten in de Telegraaf.

“Ik heb in een ambulance wel vijf mensen tegelijk zien gaan. Drie liggend en twee staand. De meeste mensen, die ik heb behandeld hadden geen schoenen meer aan. Veel hadden buik- en hoofdletsel”

(Haagse clubarts Beeftink, Telegraaf, 02-03-1987)

De wedstrijd werd in de rust gestaakt, vanwege de problemen op de tribune. De stand was toen 2-0 in het voordeel van Ajax.

Spandoek

De wedstrijd was al later begonnen door de gespannen sfeer in het stadion. Daar was de politie ook op voorbereid. Drie politiebureaus werden vandaag gesloten, zodat 250 politiemensen beschikbaar waren om de wedstrijd in goede banen te leiden. Dit tot ergernis van veel inwoners van Den Haag.

Maar nog voor de wedstrijd begonnen was ging het al mis. Een paar Haagse hooligans renden het veld op en rukten een paar Ajax-spandoeken uit de hekken.

  • Supportersrellen tijdens Den Haag tegen Ajax in Den Haag ; Johan Cruijff maant supporters tot rust. Fotograaf: Bart Molendijk, Nationaal Archief/Anefo. Licentie: Public Domain

De Amsterdamse fans raakten daarvan zo van de kook dat ze hek forceerden. Ze kwamen uit bij een drankenstalletje. Dat werd compleet geplunderd en flessen drank en worsten vlogen het veld op en gingen richting de Mobiele Eenheid.

De Haagse doelman René Stam, die in dat strijdgewoel plaats moest nemen in het doel, zat in een spervuur van stenen, flessen cola en warme worsten.

Scheidsrechter Van Ettekhoven stuurde Ajax-trainer Johan Cruijff naar zijn eigen aanhang om ze vermanend toe te spreken. Blijkbaar was dat genoeg, want iets later kon de wedstrijd dan toch beginnen.

Onrustig

Mede doordat Ajax na 25 minuten al op een 2-0 voorsprong stond, werd het daarna onrustig op Midden-Noord. Stenen werden gegooid naar de politie. Ook de Haagse aanhang probeerde een hek te forceren, zodat ze bij de Ajax-supporters konden komen. Dat lukte niet, door ingrijpen van de Mobiele Eenheid.

Er ontstond een kat- en muisspel tussen de relschoppers op de tribune en de politie. Een groot deel van het publiek had al lang geen oog meer voor het spel op het veld, maar keek meer naar wat er op de tribunes gebeurde.

Vlak voor het rustsignaal besloot de politie om Midden-Noord te ontruimen. Het gevolg was een veldslag waarbij fikse klappen werden uitgedeeld en ook onschuldigen niet werden gespaard.

  • Supportersrellen tijdens Den Haag tegen Ajax in Den Haag ; scheidsrechter Van Ettekoven wordt geinterviewd. Fotograaf: Bart Molendijk, Nationaal Archief/Anefo. Licentie: Public Domain

In de rust ging politiechef Van der Zalm naar scheidsrechter Van Ettekhoven, met de vraag of hij de wedstrijd kon staken.

“We konden niet langer instaan voor de veiligheid van de mensen in het Zuiderpark. Daarom was ons advies aan de scheidsrechter uiterst dringend: staken”

(hoofdinspecteur Van der Zalm, Telegraaf, 02-03-1987)

Spelers en trainers van beide ploegen drongen er bij de scheidsrechter op aan om de wedstrijd uit te spelen in een ontruimd stadion, maar dat is niet toegestaan, zegt Van Ettekhoven. Een wedstrijd mag namelijk niet langer dan een half uur gestaakt worden. Vervolgens stuurde de scheidsrechter de spelers richting de douches.

Pas na drie kwartier keerde de rust een beetje terug in het stadion.

Voorzitter Dé Stoop van Den Haag kreeg op de tribune te horen dat de wedstrijd was gestaakt. Hij brak bijna in huilen uit, zag een verslaggever van het Vrije Volk

“Dit is verschrikkelijk. Alles hebben we geprobeerd om dit te voorkomen. Toch gebeurt het weer. Ik denk dat we ons deze week maar eens moeten beraden over de toekomst. Als bestuur rest ons toch bijna niets meer”

(Dé Stoop, voorzitter FC Den Haag, Vrije Volk 02-03-1987)

Iets later, toen Stoop zijn emoties weer een beetje onder controle had, vroeg de voorzitter zich af waarom er niet is opgetreden tegen de Amsterdamse supporters.

Er zijn achttien mensen aangehouden.

Dit verhaal gaat verder onder deze advertentie

Maatregelen

De ongeregeldheden in het Zuiderpark zorgen ervoor dat de roep om harder op te treden tegen hooligans aanzwelt. De KNVB startte dit weekend juist een campagne tegen rellen (“Trap liever tegen een bal dan tegen je club”).

“We kunnen nu niet meer lijdzaam toezien. Het wordt tijd voor strenge maatregelen. Blijkbaar zijn de raddraaiers niet eerder tevreden, dan dat er ergere dingen gebeuren zoals tijdens de Europa Cupfinale Liverpool-Juventus in Brussel hebben plaatsgevonden”

(Jo van Marle, voorzitter KNVB, Telegraaf, 02-03-1987)
  • Supportersrellen tijdens Den Haag tegen Ajax in Den Haag ; CDA-Kamerlid Gualtherie van Weesel spreekt zich uit over voetbalrellen. Fotograaf: Bart Molendijk, Nationaal Archief/Anefo. Licentie: Public Domain

Ook Ajax-trainer Johan Cruijff vindt het tijd voor ‘rigoureuze maatregelen’. Hij heeft zich eerder persoonlijk verbonden aan de KNVB-actie tegen voetbalvandalisme. Volgens Cruijff is er tot nu toe geprobeerd om op een leuke manier de problemen op te lossen en dat is niet gelukt. Daarom wordt het tijd voor iets anders.

De kans bestaat dat de wedstrijd binnenkort nog uitgespeeld moet worden, maar dat ziet Cruijff niet zitten. “Het lijkt me verstandig dat Ajax hier niet meer terugkomt. Als dat ons twee winstpunten kost, dan is dat jammer”, zegt de Ajax-coach tegen de Telegraaf.

CDA-kamerlid Van Weesel wil dat de relschoppers zwaar worden gestraft. Hij was zelf ook in het stadion en vindt het onverantwoord dat 250 politiemensen ingezet moeten worden om een voetbalwedstrijd in goede banen te leiden.

Kamerlid Dijkstal (VVD) wijst erop dat de problemen worden veroorzaakt door een kleine groep. “We moeten echter niet capituleren voor deze kleine groep. Wel moeten we bekijken of het mogelijk is wedstrijden te spelen met alleen het thuispubliek.”

Hoe ging het verder?

De 0-2 ruststand bij FC Den Haag – Ajax werd uiteindelijk ook de eindstand. PSV, de belangrijkste titelconcurrent van Ajax, was niet blij met het besluit.

Eerder werd besloten dat de wedstrijd tussen Excelsior en FC Den Haag wel mogelijk uitgespeeld zou worden, als het nog gevolgen kon hebben voor de ranglijst. Die wedstrijd werd op 9 november 1986 in de tweede helft gestaakt, omdat Haagse supporters de verzorger van Excelsior hadden bekogeld.

De gebeurtenissen in het Zuiderpark zorgden voor een versnelling in het proces rondom de ‘voetbalpas’. Vijf clubs (Ajax, Feyenoord, PSV, Utrecht en Den Haag) konden toen, bij wijze van experiment, alleen met een voetbalpas naar uitwedstrijden van hun club. De pas -met foto- werd door de supporters niet met open armen ontvangen.

De proef ging van start in augustus 1989 en was meteen een groot fiasco. Den Haag speelde toen tegen Ajax en honderden Ajax-fans kwamen zonder voetbalpas het stadion binnen. Een paar dagen later werd de pas afgeschaft.

Lees verder: Invoering voetbalpas grote mislukking

Bronnen:

“Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad”. Rotterdam, 02-03-1987, p. 1

“De waarheid”. Amsterdam, 02-03-1987, p. 1

“De Telegraaf”. Amsterdam, 02-03-1987, p. 1

“NRC Handelsblad”. Rotterdam, 02-03-1987, p. 11

“Uitslag blijft 0-2”. “Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad”. Rotterdam, 04-03-1987

Andere Tijden – De Slag om het Zuiderpark

Tekst: Dave Datema

Gepubliceerd op: 01 oktober 2017

Verhaalnummer: 41

Hotel Kedichem gaat in vlammen op na botsing tussen links en rechts

KEDICHEM – Linkse activisten hebben in Kedichem, bij Leerdam, brand gesticht in een hotel. Daar was op dat moment een bijeenkomst aan de gang met leden van de rechtse groeperingen Centrumpartij (CP) en Centrumdemocraten (CD). Een vrouw die door een raam uit het brandende gebouw probeerde te vluchten raakte zwaargewond.

De actievoerders hadden het specifiek gemunt op de mensen in hotel Cosmopolite. Ze gooiden de ruiten in en wierpen rookbommen naar binnen. Mogelijk zijn ook fosforbommen gebruikt.

Niet meer dan twee agenten waren ingezet om de orde te handhaven tijdens de vergadering van de Centrumpartij en de Centrumdemocraten. Zij zagen over de dijk zo’n 200 antifascisten aan komen. De politiemensen gingen snel het hotel binnen met de mededeling ‘dat ze niet in de mogelijkheid waren om de mensen in het hotel te beschermen’. Wel hadden ze versterking opgeroepen.

Nog geen paar tellen later vlogen de eerste bommen naar binnen en ontstond er brand. Een deel van de aanwezigen ging door de achteruitgang naar buiten. Hans Janmaat, kamerlid en voormalig lid van de Centrumpartij, vluchtte met een paar anderen naar een bovenverdieping. Daar zagen ze al snel rook door de vloer heen komen.

“Uit het raam zagen we de vlammen al en onze mensen die vijf meter lager naar buiten vluchtten. Binnen drie minuten stond alles in brand, de trap ook. We hebben lakens aan elkaar geknoopt. Ik klom daarlangs als eerste naar buiten, om te kijken of het ging. De lakens waren te kort, ik moest springen. Na mij kwam mijn secretaresse. Maar zij slingerde aan die lakens dwars door een grote ruit en smakte op de grond. Ze bloedde vreselijk.”

(Janmaat, Het Vrije Volk, 01-04-1986)

De vrouw is overgebracht naar het ziekenhuis. Artsen hebben haar been moeten amputeren.

Nog voor de politie arriveerde vlogen de stenen door de lucht, sloegen de vlammen uit het dak van het hotel en gingen mensen met elkaar op de vuist. Ook omwonenden, geheel verrast door hetgeen er plots in hun rustige dorpje afspeelde, bewapenen zich met stoelpoten. De twee agenten die de boel moesten sussen, gingen ervandoor, uitgejouwd door de anti-fascisten en bewoners die vonden dat ze in de steek werden gelaten.

Verderop de dijk versperde een boer met een melkwagen de weg, zodat de actievoerders er niet meer vandoor konden. Als de politie terugkomt werden er 72 mensen opgepakt.

  • Hans Janmaat. Fotograaf: Rob Croes, Nationaal Archief/Anefo. Licentie: Public Domain

CP-vergadering

De vergaderging in Hotel Cosmopolite had als doel om de rechtse partijen in Nederland weer één front te laten vormen. De CP heeft in een paar steden de kiesdrempel net gehaald, maar de Centrumdemocraten niet.

In de afgelopen jaren waren er veel conflicten binnen de Centrumpartij. Na een van de conflicten werd Hans Janmaat geroyeerd. Hij startte toen de Centrum Democraten en nam veel medewerkers en stemmers mee.

Volgens het CP-raadslid Wim Vreeswijk waren beide partijen beter af als ze samen verder zouden gaan, zeker met de Tweede Kamerverkiezingen voor de deur, in mei. Om die reden regelde hij dat Cosmopolite in het paasweekend een dag eerder open zou gaan.

Op de hoogte

De gemeente Leerdam was de op de hoogte van de bijeenkomst in Kedichem. Eind vorig jaar was er een tussentijdse gemeenteraadsverkiezing, na de samenvoeging van Leerdam met Kedichem en Schoonrewoerd.

Bij die verkiezingen wist de 80-jarige Simon Sprong namens de Centrumpartij een zetel te behalen. Sindsdien zijn er regelmatig ‘coachingbijeenkomsten’ in Leerdam van de partijtop met het kersverse raadslid.

Toen bij de gemeente een bijeenkomst van de CP werd aangekondigd, ging het bestuur ervanuit dat het weer om zo’n coachingsmoment zo gaan.

Dit artikel gaat verder onder de advertentie

Geheime vergadering

De afgelopen weken gonsde het al van de geruchten over het samengaan van de CP en de CD. Dat was voor antifascisten iets wat absoluut voorkomen moest worden, zo vlak voor de Tweede Kamerverkiezingen.

Afgelopen woensdag kwamen in Amsterdam mensen uit de kraakbeweging bij elkaar. Hoe is nog onduidelijk, maar één van de aanwezigen wist dat op zaterdag de verzoeningsvergadering zal plaatsvinden.

De antifascisten gaven een landelijk alarm, waarbij alle mogelijke actievoerders werden opgeroepen om zaterdag zich te verzamelen bij Stadion Galgenwaard in Utrecht.

Zo’n tweehonderd actievoerders gaven zaterdagmiddag gehoor aan de oproep. Vanuit Amsterdam kwamen ongeveer vijftien gehuurde busjes. Die vertrokken om ongeveer tien voor drie richting Leerdam. Daar werd verzameld bij het station.

  • Het na ongeregeldheden na Centrumpartij-vergadering geheel uitgebrande hotel in Kedichem. Fotograaf: Onbekend, Nationaal Archief/Anefo. Licentie: Public Domain

Opgeëist

Een paar uur na de gebeurtenissen in Kedichem eisten twee actiegroepen de aanslag op. Ze spraken van een ‘geslaagde actie’. Het ging om ‘de actievoerders van 29 maart’ en de ‘radicale anti-fascisten’.

“Die brand was niet de bedoeling. Maar ik blijf volkomen achter de actie staan. Mijn ouders hebben in het verzet gezeten. Fascisten kun je alleen maar uitroeien. Het is een schande dat ze een schijn van legitimiteit hebben gekregen omdat de parlementaire democratie het toestaat. Voor racisten is in deze maatschappij geen plaats.”

(anonieme actievoerder, NRC Handelsblad, 01-04-1986)

Medelijden met de hotelhouder is er niet, zo gaat de actievoerder verder. Ook de vrouw die haar been heeft verloren, is volgens de vrouw aan de telefoon niet zielig, omdat het om de secretaresse van Janmaat gaat. “Een onschuldig jochie als Kerwin Duijnmeijer is vermoord in Amsterdam. Omdat’ie zwart was. Dat vind ik erg”, is het antwoord.

Onderzoek

Volgens de politie zijn de meeste arrestanten afkomstig uit Rotterdam en Amsterdam. Veel duidelijkheid is daar niet over, omdat de meeste verdachten weigeren iets te zeggen. Ook weigeren ze hun naam te geven.

Hoe ging het verder?

Als het doel was om de CP en de CD pijn te doen, dan was de actie geslaagd. Partijsecretaris Mart Giessen merkt later op dat ‘er zo’n geur van geweld om de partij hangt, dat gewone mensen geen lid meer durven te worden’.

De secretaresse van Janmaat, Wil Schuurman, trouwt uiteindelijk met Janmaat. Ze zit na Kedichem wel de rest van haar leven in een rolstoel.

Janmaat laat twee dagen later weten dat hij de politiek vaarwel zegt. De gebeurtenissen in Kedichem hadden hem enorm geschokt. Ook blijkt dat adresgegevens en andere gegevens van partijgenoten in handen van linkse activisten waren gekomen. Een paar maanden later stapt ook Simon Sprong uit de Leerdamse raad, vanwege gezondheidsredenen. Hij vertrekt ook uit de partij.

Drie jaar later keert Janmaat terug als eenmanspartij (CD) in de Tweede Kamer. In 1994 haalt hij zelfs drie zetels. Na wederom interne ruzies blijft er in 1998 geen enkele zetel meer over.

Van de 72 actievoerders werden er 6 dezelfde dag nog vrijgelaten. Ze hadden niks te maken met de rellen en krijgen ieder een schadevergoeding van 200 gulden per dag dat ze in de cel zaten. Dat komt neer op 800 gulden per persoon. Een persfotograaf krijgt 1600 gulden.

Tegen zes activisten wordt een celstraf geëist van zes maanden cel (waarvan drie voorwaardelijk). Vijf van hen (de ander was pas later aangehouden) weigeren te verschijnen voor de rechtbank, omdat zij zich ‘gecriminaliseerde zondebokken’ voelen’ in ‘een klucht waarin de staat fascisten de hand boven het hoofd houdt’.

Ze worden bij verstek veroordeeld tot zes maanden (waarvan drie voorwaardelijk) voor openlijke geweldpleging. Er wordt niemand veroordeeld tot brandstichting, omdat niet te achterhalen valt wie daar nu precies verantwoordelijk voor is.

Aanval

Hoe de actievoerders nu precies doorhadden waar de vergadering was, is niet helemaal duidelijk. Er gaan verhalen dat een paar antifascisten een bezoeker vanuit Amsterdam hebben gevolgd. Anderen zeggen dat een van de linkse activisten geïnfiltreerd was bij de inlichtingendiensten.

Tien jaar later worden de gebeurtenissen bij Kedichem ‘herdacht’. Die bijeenkomst is in Leerdam, omdat de burgemeester niet wil hebben dat er weer zoveel mensen in Kedichem zijn.

De protestbijeenkomst van de aanhangers van CD en CP’86, de opvolger van de Centrumpartij, duurt een uur. Na afloop ontstaat er een vechtpartij tussen demonstranten en tegendemonstranten. Daarbij worden enkele rechtse aanhangers een sloot ingejaagd.

Bronnen:

“De Telegraaf“. Amsterdam, 01-04-1986, p. 1

“NRC Handelsblad“. Rotterdam, 01-04-1986, p. 1

“Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad“. Rotterdam, 02-04-1986, p. 1

“Demonstranten dagen niet op bij rechtszaak”, Reformatorisch Dagblad, 20 februari 1987

“Extreem rechts na reunie Leerdam sloot in gejaagd”, NRC Handelsblad, 01-04-1996.

Tekst: Dave Datema

Gepubliceerd op: 01 oktober 2017

Verhaalnummer: 45

Mobiele Eenheid raakt slaags met Capelse Molukkers

CAPELLE AAN DEN IJSSEL – Bij rellen tussen Molukse jongeren en de mobiele eenheid in Capelle aan den IJssel zijn zeker twee gewonden gevallen. Een agent liep ernstig hoofdletsel op. Een Moluks-Nederlandse jongere werd in zijn been geraakt door een politiekogel. Aanleiding voor de confrontatie was de uitzetting van acht gezinnen in de wijk Oostgaarde.

De spanning die al jaren opbouwde in de wijk Oostgaarde, kwam deze woensdagochtend in één keer naar buiten. De twee groepen stonden oog in oog met elkaar. Aan de ene kant de mobiele eenheid en aan de andere kant de groep Molukkers.

  • Veldslag Molukkers/ME in Capelle aan den IJssel in verband met ontruiming woningen; gevechten Molukkers/politie. Maker: Marcel Anthonisse, Nationaal Archief/Anefo. Licentie: Public Domain

Terwijl de agenten een schild, dienstpistool en wapenstok klaar hadden staan, moesten de Molukkers het doen met alles wat ze als wapen konden gebruiken; stokken, speren, een bijl. Bij gebrek aan andere middelen had een van de mannen zelfs een schep uitgekozen als wapen.

Beide groepen stonden tegenover elkaar omdat in de ‘Molukkerwijk’ in Oostgaarde een aantal woningen ontruimd zouden worden. De Molukse bewoners van deze huizen weigeren huur te betalen.

Dit artikel gaat verder onder deze advertentie

Conflict

Dit deel van de wijk Oostgaarde is neergezet sinds de komst van de eerste Molukkers in het einde van de jaren ’50. De woningen zijn snel en simpel opgebouwd en volgens de bewoners zijn ze van slechte kwaliteit. De huizen tochten nogal en kieren worden opgevuld met oude kranten. De energierekening is daardoor torenhoog. De Molukkers zijn van mening dat ze in ‘onmenselijke situaties’ moeten wonen.

Veel Molukkers waren in de jaren ’50 naar Nederland gekomen na de onafhankelijkheid van Indonesië. Het ging vaak om militairen van het leger in Nederlands Indië en hun familie. Vaak hadden ze ook geen keus en moesten ze op bevel naar Nederland.

Maar veel van hen waren niet van plan te blijven. Ze eisen onder meer financiële steun van de Nederlandse overheid, in de periode dat ze hier zijn. De werkloosheid onder de Molukkers is groot (ook omdat veel van hen in de beginjaren niet mochten werken). Gratis- of goedkoop huren wordt gezien als een privilege. Maar dat leverde een conflict op met woningcorporatie SVW.

  • Protest Molukkers in Capelle aan den IJssel tegen ontruiming woningen ivm huurschuld; toegangswegen versperd. Maker: Marcel Anthonisse, Nationaal Archief/Anefo. Licentie: Public Domain

De woningcorporatie zit met 1.100 huurders in de wijk die nauwelijks of geen huur betalen. Als gesprekken niets opleveren stoppen de Molukkers helemaal met betalen. Eerder dit jaar was de achterstand opgelopen tot 600.000 gulden. Elke maand komt daar nog eens 60.000 gulden bij.

Bij de woningstichting komen ondertussen bedreigingen binnen. Een molotov-cocktail wordt bij een steunpunt naar binnen gegooid. Toch besluit SVW tot ontruiming over te gaan, gesteund door een uitspraak van de rechter. Een poging gisterenmiddag mislukte. Daarom werd er nu groter uitgepakt door de politie.

Man-tegen-man

Toen de eerste busjes van de mobiele eenheid Oostgaarde binnenreden, werden ze al opgewacht door een grote groep (vooral jonge) Molukkers. De ongeveer honderd manschappen van de mobiele eenheid stelden zich vervolgens op bij de Bandra Neira.

De agenten die met schilden één front vormden, gingen stapje voor stapje vooruit, met getrokken pistool.

  • Foto: Veldslag Molukkers/ME in Capelle aan den IJssel in verband met ontruiming woningen; ME-ers met getrokken pistool. Maker: Marcel Antonisse, Nationaal Archief/Anefo. Licentie: Public Domain

Hevige man-tegen-man gevechten braken uit. Agenten werden bekogeld met stenen en molotov-cocktails. De voorste linie trok hun dienstwapen.

Waarschuwingsschoten klonken.

Een van de agenten werd tijdens de rellen onderuit getrokken en raakte buiten bewustzijn. Een andere agent die onderuit ging, loste een schot. In de achterhoede werd een jongen geraakt in zijn been.

Hij is met een slagaderlijke bloeding overgebracht naar het ziekenhuis.

Ingrijpen

Daarna lukte het de Molukse wijkraad om in te grijpen. Het geweld ging hen veel te ver. Een van de leden van de wijkraad zei ‘dat de politie en de deurwaarder hun werk moeten doen’. Veel werk is er niet, want de huizen die ontruimd moeten worden, waren al leeg. Dat was de avond ervoor al gebeurd, na de mislukte ontruiming, gisterenmiddag.

Een paar uur later zaten alle betrokkenen weer bij elkaar voor de zoveelste bemiddelingspoging. Burgemeester Van Leeuwen weigert om mee te werken aan een aflossingsplan voor de acht gezinnen via de Gemeentelijke Kredietbank Rotterdam. “In dat geval moet Capelle garant staan en daarvoor ontbreekt ons het geld”, zegt de burgemeester in Het Vrije Volk. “De ontruiming zal helaas koste wat het kost door moeten gaan.”

Hoe ging het verder?

Op deze dag (4 januari 1984) nog wordt in Kesteren (Gelderland) een soortgelijke situatie voorkomen. Ook daar is er sprake van een grote huurachterstand en daar worden wel afspraken gemaakt over een betalingsregeling.

Het ultimatum dat SVW had opgelegd kon door de Molukkers onmogelijk voldaan worden. De families hadden een huurschuld van 13.000 gulden. Ze moesten de eerste 6.500 gulden meteen ophoesten en de rest binnen een jaar. Dat is onmogelijk voor een familie die rondkomt van het minimumloon.

In de dagen na de rellen worden agenten in Oostgaarde beschoten tijdens het surveilleren. Daarop besluit de gemeente Capelle, toch al geschrokken van alle negatieve aandacht, om maar niet door te gaan met de ontruimingen.

De wijkraad roept op haar beurt op om de wapens neer te leggen. Ook wordt er door de wijkraad een oproep gedaan om de wapens in te leveren, maar daar voldoet niemand aan. Later worden er vier mannen opgepakt voor de beschieting van de agenten. Ook worden er acht mensen opgepakt voor brandstichting bij woningcorporatie SVW.

Voor de rellen in de wijk Oostgaarde worden in totaal 33 mensen aangehouden. Een groot deel doet een bekentenis.

Bronnen:

Politie gebruikt pistool bij veldslag in Capelle, Reformatorisch Dagblad (5-1-1984)

“Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad“. Rotterdam, 04-01-1984, p. 1.

“Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad“. Rotterdam, 05-01-1984, p. 4.

“De Telegraaf“. Amsterdam, 05-01-1984, p. 7.

RTV Rijnmond, Vergeten Verhalen …

Tekst: Dave Datema

Gepubliceerd op: 01 oktober 2017

Verhaalnummer: 01